Νομίζω, στρατηγέ, ἀπὸ ὅλα αὐτὰ εἶναι σαφὲς τὶ εἴδους ἀπάντηση μπορεῖ νὰ δοθεῖ στὸ ἐρώτημα σας: ἀπὸ τί καὶ ἀπὸ ποιόν ἐξαρτᾶται ἡ ἀπελευθέρωση ἐνὸς ὑπόδουλου λαοῦ ἀπὸ τὴ σκλαβιά.
Ἐξαρτᾶται, λοιπόν, ἀπὸ τὴ μετάνοια τοῦ λαοῦ καὶ ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴ μετάνοια τοῦ ὀδυρόμενου πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ποὺ σπεύδει πρὸς βοήθεια τοῦ μετανοημένου.
Τὸ πρῶτο εἶναι ἡ αἰτία, τὸ δεύτερο ὁ Αἴτιος τῆς ἀπελευθέρωσης. Ἡ αἰτία εἶναι ἡ ψυχὴ τοῦ λαοῦ, ὁ Αἴτιος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Ὕψιστος Θεός...
Εἶναι ξεκάθαρο, λοιπόν, στρατηγέ, ὅτι οἱ σημαντικότεροι παράγοντες τῆς ἀπελευθέρωσης ἑνὸς ὑπόδουλου λαοῦ εἶναι:
α. ἡ μετάνοια τοῦ λαοῦ.
β. τὸ ἔλεος καὶ ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ.
Ἡ νίκη στὸν πόλεμο δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴ μεγάλη δύναμη, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ δύναμη ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὸν οὐρανό...
Ἀπὸ αὐτὰ τὰ Βιβλικὰ παραδείγματα εἶναι σαφεῖς οἱ διδαχές.
α. Ὅτι στὴν πλευρὰ τῶν ἀδίκων κυριαρχεῖ ὁ φόβος, ἐνῶ σ᾿ αὐτὴ τῶν δικαίων τὸ θάρρος.
β. Ὅτι στὸν πόλεμο δὲν ἀποφασίζει ὁ ἀριθμός, ἀλλὰ ὁ Θεός.
γ. Ὅτι εἶναι πραγματικὰ τὰ προφητικὰ λόγια: ἕνας ἄνδρας καταδιώκει χιλιάδες, ὅταν ὁ Κύριος πολεμᾶ μαζί σας.
Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Πηγή: Πόλεμος καὶ Βίβλος, Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Ὀρθόδοξος Κυψέλη»σελ. 22-23.