Λόγος ια΄- Περί πολυλογίας καὶ σιωπῆς - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

ΕΧΟΜΕ ΑΝΑΦΕΡΕΙ μὲ συντομία στὰ προηγούμενα ὅτι εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνο, καὶ γι᾿ αὐτοὺς ἀκόμη ποὺ θεωροῦνται πνευματικοί, νὰ κρίνουν τοὺς ἄλλους, πράγμα ποὺ ὑπεισέρχεται ἀνεπαίσθητα. Καὶ εἶναι τὸ νὰ κρίνη κανεὶς τοὺς ἄλλους σὰν νὰ κρίνη τὸν ἑαυτόν του καὶ νὰ τιμωρῆται ἀπὸ τὴν γλώσσα του. Τώρα λοιπὸν ἡ σειρὰ τῶν λόγων ἀπαιτεῖ νὰ ὁμιλήσωμε γιὰ τὴν αἰτία καὶ τὴν θύρα ἀπὸ ὅπου εἰσέρχεται καὶ ἐξέρχεται τὸ πάθος τῆς πολυλογίας.

2. Ἡ πολυλογία εἶναι ἡ καθέδρα τῆς κενοδοξίας. Καθισμένη ἐπάνω της ἡ κενοδοξία προβάλλει καὶ διαφημίζει τὸν ἑαυτόν της. Ἡ πολυλογία εἶναι σημάδι ἀγνωσίας, θύρα τῆς καταλαλιᾶς, ὁδηγὸς στὰ εὐτράπελα, πρόξενος τῆς ψευδολογίας, σκορπισμὸς τῆς κατανύξεως. Εἶναι αὐτὴ ποὺ δημιουργεῖ καὶ ποὺ προκαλεῖ τὴν ἀκηδία. Εἶναι πρόδρομος τοῦ ὕπνου, διασκορπισμὸς τῆς «σύννοιας», ἀφανισμὸς τῆς φυλακῆς τοῦ νοός, ἀπόψυξις τῆς πνευματικῆς θερμότητος, ἀμαύρωσις τῆς προσευχῆς.

3. Ἡ σιωπὴ ποὺ ἀσκεῖται μὲ ἐπίγνωσι καὶ διάκρισι εἶναι μητέρα τῆς προσευχῆς, ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία, διαφύλαξις τοῦ θείου πυρός, ἐπιστάτης τῶν λογισμῶν, σκοπὸς ποὺ παρατηρεῖ τοὺς ἐχθρούς, δέσμευσις τοῦ πένθους, φίλη τῶν δακρύων, καλλιεργητὴς τῆς μνήμης τοῦ θανάτου, ζωγράφος τῆς αἰωνίου κολάσεως, ἐπίμονος ἐξεταστῆς τῆς Κρίσεως, πρόξενος πνευματικῆς ἀνησυχίας καὶ λύπης, ἐχθρὸς τῆς παρρησίας, σύζυγος τῆς ἡσυχίας, ἀντίπαλος τῆς ἀγάπης νὰ κάνη τὸν διδάσκαλο, αὔξησις τῆς πνευματικῆς γνώσεως, δημιουργὸς θείων θεωρημάτων, μυστικὴ πνευματικὴ πρόοδος, κρυφὴ πνευματικὴ ἀνάβασις.

4. Ὅποιος ἐγνώρισε τὰ παραπτώματά του, ἐχαλιναγώγησε τὴν γλῶσσα του, ἐνῷ ὁ πολύλογος δὲν ἐγνώρισε ἀκόμη καθὼς πρέπει τὸν ἑαυτόν του. Ὁ φίλος τῆς σιωπῆς προσεγγίζει τὸν Θεὸν καὶ συνομιλώντας μυστικὰ μαζί Του φωτίζεται ἀπὸ Αὐτόν. Ἡ σιωπὴ τοῦ Ἰησοῦ ἐδημιούργησε στὸν Πιλᾶτο σεβασμό. Καὶ ἡ ἠρεμία καὶ ἡ σιωπὴ ἑνὸς (ταπεινοῦ) ἀνδρὸς καταργεῖ τὴν κενόδοξη καυχησιολογία ἑνὸς ἄλλου.

5. Ὁ Πέτρος, ἐπειδὴ ὡμίλησε, ἔκλαυσε πικρά. Ἐλησμόνησε ἐκεῖνον ποὺ εἶπε: «Εἶπα, φυλάξω τὰς ὁδούς μου, τοῦ μὴ ἁμαρτάνειν με ἐν γλώσσῃ μου» (Ψαλμ. λη´ 1). Καὶ τὸν ἄλλον ποὺ εἶπε: «Κρεῖσσον πεσεῖν ἀπὸ ὕψους εἰς γῆν ἢ ἀπὸ γλώσσης» (πρβλ. Σοφ. Σειρὰχ κ´ 18).

6. Ἀλλὰ δὲν ἐπιθυμῶ νὰ γράψω περισσότερα γι᾿ αὐτὰ τὰ θέματα, παρ᾿ ὅλον ὅτι μὲ προτρέπουν σὲ αὐτὸ οἱ πονηρίες τῶν παθῶν (μὲ προτρέπουν δηλαδὴ νὰ χρησιμοποιήσω τὴν πολυλογία, ἐνῷ ὁμιλῶ γιὰ τὴν σιωπή). Τοῦτο μόνο θὰ προσθέσω: Ἄκουσα κάποτε ἕναν μοναχό, ποὺ ἤθελε νὰ ἐξετάση μαζί μου τὸ θέμα τῆς ἡσυχίας, νὰ λέγη ὅτι ἡ πολυλογία ὁπωσδήποτε γεννᾶται ἀπὸ τὶς ἑξῆς αἰτίες: Ἢ ἀπὸ κακὴ συναναστροφὴ καὶ κακὴ συνήθεια -ἀφοῦ ἡ γλώσσα, ἔλεγε, εἶναι μέλος τοῦ σώματος, ὅπως διαπαιδαγωγηθῇ, ἔτσι κατ᾿ ἀνάγκην καὶ θὰ συνηθίση- ἢ πάλι ἀπὸ κενοδοξία, πράγμα ποὺ συμβαίνει περισσότερο σὲ ὅσους ἔχουν πνευματικὸ πόλεμο, ἤ, μερικὲς φορές, ἀπὸ τὴν γαστριμαργία. Γι᾿ αὐτὸ πολλοὶ πολλὲς φορὲς δαμάζοντας τὴν κοιλία δεσμεύουν μὲ βία καὶ τὴν γλώσσα καὶ τὴν καθιστοῦν ἀνίσχυρη γιὰ πολυλογία.

7. Αὐτὸς ποὺ φροντίζει γιὰ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου του, ὠλιγόστευσε τὰ λόγια του. Καὶ αὐτὸς ποὺ ἀπέκτησε πένθος στὴν ψυχή του, ἀπέφυγε σὰν φωτιὰ τὴν πολυλογία.

8. Αὐτὸς ποὺ ἀγάπησε τὴν ἡσυχία, ἀσφάλισε τὸ στόμα του. Καὶ αὐτὸς ποὺ εὐχαριστεῖται νὰ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ κελλί του, ἐξέρχεται διότι τὸν διώχνει ἀπ᾿ ἐκεῖ τὸ πάθος αὐτό, (δηλαδὴ ἡ πολυλογία).

9. Ἐκεῖνος ποὺ ἐδοκίμασε τὴν ὀσμὴ τοῦ ὑψίστου καὶ θείου πυρός, ἀποφεύγει τὴν συνάντησι τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἡ μέλισσα τὸν καπνό. Τὴν μέλισσα τὴν διώχνει ὁ καπνός, καὶ αὐτὸν τὸν ἐνοχλεῖ ἡ συνάντησις τῶν ἀνθρώπων.

10. Πολὺ ὀλίγοι μποροῦν νὰ κρατήσουν τὸ νερὸ χωρὶς κάποιο φράγμα καὶ κάποιο βοηθητικὸ μέσο. Ὀλιγώτεροι ὅμως εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ μποροῦν νὰ δαμάσουν ἕνα ἀπύλωτο στόμα.

Βαθμὶς ἑνδεκάτη! Ὅποιος ἐνίκησε, περιέκοψε διὰ μιᾶς πλῆθος ἀπὸ κακά.

  Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης 

 

Πηγή:  http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/climax/index.htm

Ἡ δύναμις τῆς ἀγάπης - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

 

Ἡ δύναμις τῆς ἀγάπης 

εἶναι ἡ ἐλπίς, 

διότι μὲ αὐτὴν περιμένομε 

τὸν μισθὸ τῆς ἀγάπης. 

Ἡ ἐλπὶς εἶναι 

«ἀδήλου πλούτου πλοῦτος», 

(δηλαδὴ πλοῦτος ἑνὸς πλούτου ποὺ δὲν φαίνεται). 

Ἡ ἐλπὶς εἶναι ἀσφαλὴς ἀπόκτησις 

θησαυροῦ πρὶν ἀπὸ τὴν ἀπόκτησί του. 

Αὐτὴ εἶναι ἀνάπαυσις καὶ 

ἀνακούφισις ἀπὸ τοὺς κόπους. 

Αὐτὴ εἶναι ἡ θύρα τῆς ἀγάπης. 

Αὐτὴ φονεύει τὴν ἀπόγνωσι. 

Αὐτὴ εἰκονίζει ἐμπρός μας 

τὰ πράγματα ποὺ εὑρίσκονται μακρυά.

Ἔλλειψις τῆς ἐλπίδος σημαίνει 

ἀφανισμὸς τῆς ἀγάπης. 

Σ᾿ αὐτὴν εἶναι δεμένοι οἱ πόνοι, 

σ᾿ αὐτὴν εἶναι κρεμασμένοι οἱ κόποι, 

αὐτὴν περικυκλώνει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης 

Πηγή: ἐδῶ 

Ὅσοι εἶναι αὐστηροὶ καὶ σχολαστικοὶ κριταί - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

 

Ὅσοι εἶναι αὐστηροὶ καὶ 

σχολαστικοὶ κριταὶ 

τῶν σφαλμάτων τοῦ ἄλλου, 

νικῶνται ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος, 

ἐπειδὴ δὲν ἀπέκτησαν ἀκόμη 

γιὰ τὰ ἰδικά τους ἁμαρτήματα 

ὁλοκληρωτικὴ   φροντίδα (γνῶσι) καὶ μνήμη. 

Διότι ὅποιος ἀφαιρέση 

«τὸ περικάλυμμα τῆς   φιλαυτίας» 

καὶ ἰδῆ μὲ ἀκρίβεια τὰ ἰδικά του κακά, 

γιὰ τίποτε ἄλλο 

δὲν θὰ φροντίση πλέον στὴν ζωή του, 

 ἀναλογιζόμενος ὅτι ὁ χρόνος τῆς ζωῆς του 

δὲν τοῦ ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ πενθήση 

τὶς ἰδικὲς τοῦ ἁμαρτίες, ἔστω καὶ 

ἂν θὰ ἐζοῦσε ἑκατὸ ἔτη, καὶ 

ἂν θὰ ἔβλεπε ὁλόκληρο τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ 

νὰ βγαίνη ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του ὡς δάκρυ.

 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

Πηγή: imaik.gr   

Κατηγορίες ἀνθρώπων - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

 

Φίλους κατ᾿ ἐξοχὴν τοῦ Θεοῦ, ὦ ἱερὲ φίλε, ἐμεῖς οἱ ἀμόρφωτοι θεωροῦμε τὶς   νοερὲς καὶ ἀσώματες δυνάμεις τῶν ἀγγέλων. 

 

Γνησίους δούλους τοῦ Θεοῦ ἐκείνους   ποὺ ἐξετέλεσαν καὶ ἐκτελοῦν τὸ πανάγιο θέλημά Του ἀκούραστα καὶ χωρὶς καμμία   παράλειψι.

Ἀχρείους   δούλους ὀνομάζουμε αὐτοὺς ποὺ ἀξιώθηκαν μὲν νὰ λάβουν τὸ ἅγιον Βάπτισμα, δὲν ἐφύλαξαν   ὅμως γνήσια τὶς πρὸς τὸν Θεὸν ὑποσχέσεις τους.

Ὡς   ξένους καὶ ἐχθροὺς τοῦ Θεοῦ θὰ ἐννοήσωμε αὐτοὺς ποὺ εἶναι ἀβάπτιστοι ἢ δὲν ἔχουν   ὀρθὴ πίστι.

Ἀντίπαλοι   τέλος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον ἀπέκρουσαν καὶ ἀπέρριψαν ἀπὸ   τὴν ζωή τους τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ καὶ πολεμοῦν μὲ πάθος αὐτοὺς ποὺ τὸ   τηροῦν.

 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

Πηγή: Κλίμαξ & imaik.gr 

 

Λόγοι πνευματικῆς ὑγείας - Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος

Κυριακὴ Δ΄Νηστειῶν, Ὰγίου Ίωάννου τῆς Κλίμακος

Νὰ ἐπιζητῆς νὰ φωτίζεσαι 

ἐπάνω στοὺς λόγους τῆς Γραφῆς, 

ποὺ εἶναι λόγοι πνευματικῆς ὑγείας, 

μὲ τοὺς κόπους κυρίως παρὰ μὲ τὰ βιβλία. 

Μὴ μελετᾶς βιβλία ποὺ περιέχουν 

ἰδέες βαθύτερες καὶ ἀλληγορικές, 

πρὶν ἀποκτήσης τὴν ἀπαραίτητη 

πνευματική δύναμι.

Διότι πρόκειται γιὰ σκοτεινούς λόγους, 

οἱ ὁποῖοι σκοτίζουν τοὺς ἀδυνάτους.

Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος 

Πηγή: orthodoxfathers.com

Πότε καταλαβαίνουμε ὅτι ἡ ψυχὴ εἶναι ἄρρωστη;

Κάποτε οἱ Χριστιανοί ρώτησαν τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς κλίμακος: 

- Πότε καταλαβαίνουμε ὅτι ἡ ψυχὴ εἶναι ἄρρωστη; 

- Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν θέλει νὰ ἐκκλησιάζεται.

Ἅγιος Ἰωάννης τῆς κλίμακος 

Ἡ ἀγάπη - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

2. Αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ὁμιλῆ γιὰ τὴν ἀγάπη εἶναι σὰν νὰ ἐπιχειρῆ νὰ ὁμιλῆ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Θεόν. Ἡ ἀνάπτυξις ὅμως ὁμιλίας περὶ Θεοῦ εἶναι πράγμα ἐπισφαλὲς καὶ ἐπικίνδυνο σὲ ὅσους δὲν προσέχουν. Γιὰ τὴν ἀγάπη γνωρίζουν νὰ ὁμιλοῦν οἱ Ἄγγελοι, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἀνάλογα μὲ τὸν βαθμὸ τῆς θείας ἐλλάμψεώς τους. Ἀγάπη εἶναι ὁ Θεός, καὶ ὅποιος προσπαθεῖ νὰ δώσῃ ὁρισμὸ τοῦ Θεοῦ ὁμοιάζει μὲ τυφλὸ ποὺ μετρᾶ στὴν ἄβυσσο τοὺς κόκκους τῆς ἄμμου.

3. Ἡ ἀγάπη, ὡς πρὸς τὴν ποιότητά της εἶναι ὁμοίωσις μὲ τὸν Θεόν, ὅσο βέβαια εἶναι δυνατὸν στοὺς ἀνθρώπους. Ὡς πρὸς τὴν ἐνέργειά της, μέθη τῆς ψυχῆς. Ὡς πρὸς δὲ τὶς ἰδιότητές της, πηγὴ πίστεως, ἄβυσσος μακροθυμίας, θάλασσα ταπεινώσεως.

12. Ἡ αὔξησις τοῦ φόβου εἶναι ἀρχὴ τῆς ἀγάπης. Καὶ τὸ τέλος τῆς ἁγνείας εἶναι προϋπόθεσις τῆς θεολογίας. Ἐκεῖνος ποὺ ἕνωσε τελείως τὶς αἰσθήσεις του μὲ τὸν Θεόν, μυσταγωγεῖται στὴν θεολογία ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεόν. Ἐὰν ὅμως οἱ αἰσθήσεις δὲν ἔχουν ἑνωθῆ μὲ τὸν Θεόν, εἶναι δύσκολο καὶ ἐπικίνδυνο νὰ θεολογῆ κανείς (2).

 18. Ἡ ἀγάπη χορηγεῖ τὴν χάρι τῆς προφητείας, ἡ ἀγάπη παρέχει τὴν δύναμι τῆς θαυματουργίας, ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ ἄβυσσος τῆς θείας ἐλλάμψεως, ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ πηγὴ τοῦ θεϊκοῦ πυρὸς – ὅσο περισσότερο πῦρ ἀναβλύζει, τόσο περισσότερο καταφλέγει ἐκεῖνον ποὺ διψᾶ. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ στάσις καὶ ἡ ἑδραίωσις τῶν Ἀγγέλων, ἡ πρόοδος εἰς τοὺς αἰῶνες ὅλων τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Θεοῦ.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 

Πηγή: Κλίμαξ & ἐδῶ 

Ἡ μνήμη τοῦ Ἰησοῦ - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Ἡ μνήμη τοῦ Ἰησοῦ 

ἂς κολληθεῖ στὴν ἀναπνοή σου 

καὶ τότε θὰ ἐννοήσεις 

τὴν ὡφέλεια τῆς ἡσυχίας.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης  

Ἡ Κλίμακα Ἀρετῶν - Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος

Ἡ ἐλάττωσις τοῦ κακοῦ γεννᾶ τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὸ κακό.

Ἡ ἀποχὴ ἀπὸ τὸ κακὸ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς μετανοίας.

Ἡ ἀρχὴ τῆς μετανοίας εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας.

Ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας εἶναι ἡ καλὴ πρόθεσις.

Ἡ καλὴ πρόθεσις γεννᾶ τοὺς κόπους.

Ἀρχὴ τῶν κόπων εἶναι οἱ ἀρετές.

Ἡ ἀρχὴ τῶν ἀρετῶν εἶναι τὸ ἄνθος τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Τὸ ἄνθος τῆς ἀρετῆς εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς πνευματικὴς ἐργασίας.

Ἡ πνευματικὴ ἐργασία εἶναι τέκνο τῆς ἀρετῆς καὶ αὐτῆς τέκνο ἡ συνέχισις καὶ συχνότης τῆς ἐργασίας.

Καρπὸς καὶ τέκνο τῆς συνεχοῦς καὶ ἐπιμελοῦς ἐργασίας εἶναι ἡ ἕξις: (ἡ μόνιμη δηλαδὴ συνήθεια).

Τέκνο τῆς ἕξεως εἶναι ἡ ποίωσις (νὰ γίνει δηλαδὴ ἡ ἀρετὴ ἕνα μὲ τὴν ψυχή. Φυσικὴ κατάστασίς της).

Ἡ ποίωσις στὸ καλὸ γεννᾶ τὸ φόβο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ φόβος γεννᾶ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν - εἶτε τῶν ἐπουρανίων εἶτε τῶν ἐπιγείων.

Ἡ τήρησις τῶν ἐντολῶν εἶναι ἀπόδειξις τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεόν.

Ἀρχὴ τῆς ἀγάπης εἶναι τὸ πλῆθος τῆς ταπεινώσεως.

Τὸ πλῆθος δὲ τῆς ταπεινώσεως εἶναι θυγατέρα τῆς ἀπαθείας.

Ἡ ἀπόκτησις τῆς ἀπαθείας εἶναι ἡ πληρότης τῆς ἀγάπης, δηλαδὴ ἡ πλήρης κατοίκησις τοῦ Θεοῦ σὲ ὅσους ἔγιναν μὲ τὴν ἀπάθεια «καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸ ὄψονται».

Ἡ ἱστορία εἶναι μιὰ μακρόχρονη προεργασία τοκετοῦ: ἐδῶ κάτω ὑφαίνεται ἀργὰ τὸ πνευματικὸ σῶμα μας, ὅπως τὸ φυσικὸ σῶμα μέσα στὸν κόλπο τῆς μητέρας.

Ἀντίθετα ὅμως ἀπ᾿ ὅ,τι τὸ παιδὶ μέσα στὸ μητρικὸ κόλπο, ὁ ἄνθρωπος στὴν πορεία του γιὰ τὸν ἐξαγνισμό, δέχεται πολλὲς ἀποκαλύψεις, γιὰ τὴ ζωὴ στὴν ὁποία πρόκειται νὰ γεννηθεῖ.

 Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος

Πηγή: iamatikos.gr

Πραότης - Ἅγιος Ίωάννης ὁ Σιναΐτης

Πραότης εἶναι μία ἀμετακίνητη κατάστασις τοῦ νοῦ, ποὺ παραμένει ἡ ἴδια καὶ στὶς τιμὲς καὶ στὶς περιφρονήσεις. 

Πραότης εἶναι τὸ στήριγμα τῆς ὑπομονῆς, ἡ θύρα ἤ καλύτερα ἡ μητέρα τῆς ἀγάπης, ἡ προϋπόθεσις τῆς διακρίσεως, ἡ πρόξενος τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, τὸ θάρρος τῆς προσευχῆς. 

Ἡ πραότης εἶναι συνεργὸς στὴν ὑπακοή, ὁδηγὸς στὴν ἀδελφοσύνη, χαλινὸς τῆς μανίας, κόψιμο τοῦ θυμοῦ, μίμησις τοῦ Χριστοῦ. 

Ἡ πραεῖα ψυχὴ εἶναι θρόνος τῆς ἁπλότητος, ἐνῶ ὁ νοῦς τοῦ ὀργίλου δημιουργός τῆς πονηρίας. 

Ἡ ἤπια ψυχὴ θὰ δεχθῆ μέσα της τοὺς λόγους τῆς σοφίας. 

Ἡ εὐθεῖα ψυχὴ συζῆ μὲ τὴν ταπείνωσι, ἐνῶ ἡ πονηρὰ εἶναι ὑπηρέτρια τῆς ὑπερηφάνειας. 

Οἱ ψυχὲς τῶν πράων θὰ γεμίσουν ἀπὸ γνῶσι καὶ σύνεσι, ἐνῶ ὁ νοῦς τοῦ θυμώδους συγκατοικεῖ μὲ τὸ σκοτάδι καὶ τὴν ἄγνοια

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης 

Πηγή: ἐδῶ 

Μέγας & Ἅγιος - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Μέγας εἶναι ἐκεῖνος 

ποὺ ἀπαρνεῖται κατὰ τρόπον θεάρεστο 

τὰ χρήματα. 

Ἅγιος ὅμως εἶναι ἐκεῖνος 

ποὺ ἀπαρνεῖται 

τὸ ἰδικό του θέλημα. 

Ὁ μὲν πρῶτος θὰ λάβη ἐκατονταπλασίονα

εἴτε μὲ χρήματα 

εἴτε μέ χαρίσματα. 

Ὁ δεύτερος θὰ κληρονομήση 

ζωήν αἰώνιον.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης  

Πηγή: Κλίμαξ, «Ἱ.Μ. Παρακλήτου», σελ. 235.

Διακονητής - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

    «Διακονητής» σημαίνει, νά εὐρίσκεσαι σωματικά ἐμπρός σέ ἀνθρώπους καί μέ τόν νοῦ σου νά κτυπᾶς τήν πύλη τοῦ οὐρανοῦ διά τῆς προσευχῆς.

     Οἱ ὕβρεις καί οἱ ἐξουδενώσεις καί τά παρόμοια εἶναι γιά τήν ψυχή τοῦ ὑποτακτικοῦ σάν τήν πικρή ἀψιθιά. 

Ἐνῶ οἱ ἔπαινοι, οἱ τιμές καί τά ἐγκώμια ὁμοιάζουν μέ τό μέλι, καί προξενοῦν στούς ἡδυπαθεῖς ὑπερβολική γλυκύτητα. 

Ἄς ἐξετάσωμε ὅμως τήν φύσι καί τήν ἐνέργεια τοῦ καθενός. Τά πρῶτα καθαρίζουν ὅλη τήν ἐσωτερική λάσπη, ἐνῶ τά δεύτερα αὐξάνουν τήν χολή τῶν παθῶν.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Περί ὑπακοῆς -  Λόγος Δ' 102 & 103.  

Πηγή: Κλῖμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Νεοελληνική ἀπόδοση: Ἀρχιμανδρίτης Ἰγνάτιος
 «Ἱερά Μονή Παρακλήτου Ὠρωπός Άττικῆς», σελ. 105. 

Ἀσυνήθιστο - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

    Δέν θά σᾶς ἀποσιωπήσω καί τό ἀσυνήθιστο καί θαυμαστό ἔργο τοῦ μαγείρου τους. Βλέποντάς τον νά ἔχη παντοτεινή περισυλλογή καί δάκρυα στό διακόνημά του, τόν ἱκέτευα νά μοῦ εἰπῆ πῶς ἀξιώθηκε νά λάβη ἕνα τέτοιο χάρισμα, καί ἐκεῖνος στήν ἐπιμονή μου ἀποκρίθηκε: 

«Ποτέ δέν σκέφθηκα ὅτι ὑπηρετῶ ἀνθρώπους, ἀλλά τόν Θεόν. Ἔκρινα τόν ἑαυτόν μου ἀνάξιο γιά κάθε εἴδους ἀνάπαυσι καί ἡ θέα αὐτῆς τῆς φωτιᾶς μοῦ ἐνθυμίζει συνεχῶς τήν μελλοντική φλόγα τῆς κολάσεως».

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Περί ὑπακοῆς -  Λόγος Δ' 17.  

Πηγή: Κλῖμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Νεοελληνική ἀπόδοση: Ἀρχιμανδρίτης Ἰγνάτιος
 «Ἱερά Μονή Παρακλήτου Ὠρωπός Άττικῆς», σελ. 71. 

 

Πῶς νικιέται ἡ ὑπερηφάνεια; - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

    Συνέλαβα κάποτε τούτη τήν ἀκέφαλο πλάνη νά πλησιάζη πρός τήν καρδιά μου, ἀνεβασμένη ἐπάνω στούς ὤμους τῆς μητέρας της. 

     Τίς ἔδεσα καί τίς δύο μέ τά δεσμά τῆς ὑπακοῆς, τίς ἐμαστίγωσα μέ τό μαστίγιο τῆς εὐτελείας καί ἔτσι τίς ἀνέκρινα μέ ποιόν τρόπο εἰσέρχονται μέσα μου. Καί αὐτές, καθώς ἐμαστιγώνονταν, μοῦ ἔλεγαν:

     « Ἐμεῖς δέν ἔχομε οὔτε ἀρχή οὔτε γέννησι, διότι εἴμαστε ἀρχηγοί καί γεννήτορες ὅλων τῶν παθῶν. Ἐμᾶς μᾶς πολεμεῖ ὑπερβολικά ὴ συντριβή τῆς καρδίας πού γεννᾶται ἀπό τήν ὑποταγή. Ἐμεῖς δέν ἀνεχόμεθα κανένα νά μᾶς ἐξουσιάζη. Γι' αὐτό καί ὅταν ἐλάβαμε ἐξουσία στούς οὐρανούς, ἀπεστατήσαμε ἀπό ἐκεῖ.

     »Ἐμεῖς μέ ἕνα λόγο γεννοῦμε ὅλα τά πάθη πού ἀντιστρατεύονται στήν ταπεινοφροσύνη, διότι ὅλα ὅσα τήν εὐνοοῦν εἶναι ἀντιμέτωπά μας. Ἀλλά ἀφοῦ καί στόν οὐρανό ἐσημειώσαμε νίκη, πῶς μπορεῖς ἐσύ νά μᾶς ξεφύγης;

   »Ἐμεῖς συνηθίζουμε πολλές φορές νά ἐμφανιζώμεθα μετά ἀπό ἀτιμίες, ἀπό τήν ὑπακοή, ἀπό τήν ἀοργησία, ἀπό τήν ἀμνησικακία, ἀπό τήν πρόθυμη διακονία. 

    »Τέκνα ἰδικά μας εἶναι οἱ πτώσεις τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἡ ὀργή, ἡ καταλαλιά, ἡ πικρία, ὁ θυμός, ἡ κραυγή, ἡ βλασφημία, ἡ ὑποκρισία, τό μῖσος, ὁ φθόνος, ἡ ἀντιλογία, ἡ ἰδιορρυθμία, ἡ ἀπείθεια.

       »Ἕνα μόνο ὑπάρχει πού δέν μποροῦμε νά τό νικήσωμε, καί σοῦ τό φανερώνομε, ἐπειδή μᾶς μαστιγώνεις: 

        »Ἐὰν κατηγορῆς διαρκῶς τόν ἑαυτόν σου ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μέ εἰλικρίνεια, θά μᾶς θεωρῆς ὡσάν ἀράχνη. Ἵππος ἐπάνω στόν ὁποῖο εἶμαι ἀνεβασμένη, ἐγώ ἡ ὑπερηφάνεια, εἶναι, ὅπως βλέπεις, ἡ κενοδοξία. 

Ἡ ὁσία  ὅμως ταπείνωσις καί ἡ αὐτομεμψία θά περιπαίξουν τόν ἵππο καί τόν ἀναβάτη του, ψάλλοντας μελωδικά τήν ὠδή τῆς νίκης: «Ἄσωμεν τῷ Κυρίῳ· ἐνδόξως γάρ δεδόξασται· ἵππον καί ἀναβάτην ἔρριψεν εἰς θάλασσαν» (Ἔξοδ. ιε' 1) καί εἰς ἄβυσσον ταπεινώσεως».
 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Περί ὑπερηφανείας -  Λόγος ΚΒ' 28.  

Πηγή: Κλῖμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Νεοελληνική ἀπόδοση: Ἀρχιμανδρίτης Ἰγνάτιος
 «Ἱερά Μονή Παρακλήτου Ὠρωπός Άττικῆς», σελ. 268-269. 

 

Ποιές ἐργασίες μᾶς προστατεύουν ἀπό τίς πτώσεις;

Ὁ νοῦς τοῦ «πρακτικοῦ» μπορεῖ νά ἀσκῆ 

πολλῶν εἰδῶν ἐργασίες. Νά σκέπτεται δηλαδή 

τήν ἀγάπη πρός τόν Θεόν, 

νά ἐνθυμῆται τόν Θεόν,

 νά ἐνθυμῆται τήν οὐράνιο βασιλεία, 

νά ἐνθυμῆται τόν ζῆλο τῶν Μαρτύρων, 

νά ἐνθυμῆται ὅτι ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών,

 ὅπως ὁ Ψαλμωδός πού ἔλεγε, 

«προωρώμην τόν Κύριον» κλπ. (Ψαλμ. ιε' 8).

 Νά ἐνθυμῆται ἀκόμη τούς ἁγίους ἀγγέλους, 

τόν χωρισμό τῆς ψυχῆς του ἀπό τό σῶμα, 

τήν συνάντησι μέ τά τελώνια τοῦ ἀέρος, 

τήν ἀπόφασι τοῦ Κριτοῦ, τήν κόλασι. 

Ἀπό μεγάλες ἐργασίες ἀρχίσαμε, 

(ὅπως εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ), 

καί καταλήξαμε σ' αὐτές πού 

μᾶς προστατεύουν ἀπό πτώσεις, 

(ὅπως εἶναι ὁ φόβος τῆς κολάσεως). 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Πηγή: Κλῖμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, σελ. 142. Νεοελληνική ἀπόδοση: Ἀρχιμανδρίτης Ἰγνάτιος.

Ἀπλότης, Ἀκακία καί Εὐθύτης

Ἡ ἀπλότης εἶναι μία συνήθεια καί συμπεριφορά τῆς ψυχῆς ἀποίκιλη, πού δέν κινεῖται σέ κανέναν κακό λογισμό. 

Ἡ ἀκακία εἶναι μία γλυκεῖα καί χαρούμενη ψυχική κατάστασις, ἀπηλλαγμένη ἀπό κάθε κακή σκέψι καί ὑπόνοια.

Εὐθύτης σημαίνει ἀπερίεργη σκέψις, ἀνυπόκριτη συμπεριφορά, ὁμιλία φυσική καί ἀνεπιτήδευτη. 

Ὅπως ὀνομάζεται ὁ Θεός ἀγάπη, ἔτσι ὀνομάζεται καί εὐθύτης. 

Γι' αὐτό καί ὁ σοφός, δηλαδή Σολομών, στό «Ἆσμα» λέγει στήν καθαρά καρδία: «Εὐθύτης ἠγάπησέ σε» (α' 4). 

Καθώς ἐπίσης καί ὁ πατέρας του λέγει στούς Ψαλμούς: «Χρηστός καί εὐθύς ὁ Κύριος» (κδ' 8). 

Λέγει ἀκόμη ὅτι σώζονται οἱ συνώνυμοί Του: «Τοῦ σῴζοντος τούς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ» (ζ' 11). 

Λέγει ἐπίσης: «Εὐθύτητα ψυχῶν εἶδε καί ἐπεσκέψατο τό πρόσωπον αὐτοῦ» (πρβλ. ι' 7).

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Πηγή: Κλῖμαξ Ἁγίου Ἰωάννου 

τοῦ Σιναΐτου, σελ.278 & 280

  

Οἱ ἁμαρτίες καί ὁ ἄνθρωπος

Μήν ἀπατᾶσαι, ὧ υἱέ καί ὑπήκοε τοῦ Κυρίου, 

ἀπό τό πνεῦμα τῆς οἰήσεως καί παρουσιάζεις 

τά ἁμαρτήματά σου σάν νά τά ἔπραξε ἄλλο πρόσωπο 

καί ὄχι ἐσύ.

Διότι εἶναι ἀδύνατο νά ἀπαλλαγῆ κανείς

ἀπό τήν αἰσχύνη χωρίς νά αἰσθανθῆ αἰσχύνη.

Συνηθίζουν πολλές φορές οἱ δαίμονες 

νά μᾶς καταφέρνουν ἤ νά μήν ἐξομολογούμεθα

ἤ νά παρουσιάζωμε τίς ἁμαρτίες μας 

σάν νά τίς διέπραξε κάποιος ἄλλος 

ἤ νά ἐπιρρίπτωμε σέ ἄλλους τήν αἰτία.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Πηγή: Κλῖμαξ Ἁγίου Ἰωάννου 

τοῦ Σιναΐτου, σελ. 95

  

Τί εἶναι ἡ προσευχή;

Ἡ  ΠΡΟΣΕΥΧΗ,  ὡς  πρός  τήν  ποιότητά  της,

εἶναι  συνουσία  καί  ἕνωσις  τοῦ  ἀνθρώπου  μέ  τόν  Θεόν,  καί

ὡς  πρός  τήν  ἐνέργειά  της,  σύστασις  καί  διατήρησις  τοῦ  κόσμου,

συμφιλίωσις  μέ  τόν  Θεόν, 

μητέρα  τῶν  δακρύων,  καθώς  ἐπίσης  καί  θυγατέρα, 

συγχώρησις  τῶν  ἁμαρτημάτων,

γέφυρα  πού  σώζει  ἀπό  τούς  πειρασμούς,

τοῖχος  πού  μᾶς  προστατεύει  ἀπό  τίς  θλίψεις,

συντριβή  τῶν  πολέμων,  ἔργο  τῶν  Ἀγγέλων,

τροφή  ὅλων  τῶν  ἀσωμάτων,  ἡ  μελλοντική  εὐφροσύνη,

ἐργασία  πού  δέν  τελειώνει,  πηγή  τῶν  ἀρετῶν,

πρόξενος  τῶν  χαρισμάτων,  ἀφανής  πρόοδος,

τροφή  τῆς  ψυχῆς,  φωτισμός  τοῦ  νοῦ,

πέλεκυς  πού  κτυπᾶ  τήν  ἀπόγνωσι,  ἀπόδειξις  τῆς  ἐλπίδος,

διάλυσις  τῆς  λύπης,  πλοῦτος  τῶν  μοναχῶν,

θησαυρός  τῶν  ἡσυχαστῶν,  μείωσις  τοῦ  θυμοῦ,

καθρέπτης  τῆς  πνευματικῆς  προόδου,  φανέρωσις  τῶν  μέτρων,

δήλωσις  τῆς  πνευματικῆς  καταστάσεως,

ἀποκάλυψις  τῶν  μελλοντικῶν  πραγμάτων,

σημάδι  τῆς  πνευματικῆς  δόξης  πού  ἔχει  κανείς.

Ἡ  προσευχή  εἶναι  γι` αὐτόν  πού  προσεύχεται  πραγματικά

δικαστήριο  καί  κριτήριο  καί  βῆμα  τοῦ  Κυρίου,

πρίν  ἀπό  τό  μελλοντικό  βῆμα.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 Πηγή: Κλίμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, σελ.387

Ἡ μητέρα τῶν χαρισμάτων: ἡ ταπείνωσις

Ἄλλοι,  ἀναλογιζόμενοι  τό  πάθος  τοῦ  Χριστοῦ, 

θεωροῦν  πάντοτε  τόν  ἐαυτό  τους  χρεώστη.

Ἄλλοι  ἐξευτελίζουν  τόν  ἑαυτό  τους 

μέ  τά  καθημερινά  τους  σφάλματα.

Ἄλλοι  κατέρριψαν  στό  ἔδαφος  τήν  ὑπερηφάνεια

μέ  τούς  πειρασμούς  καί  τίς  ἀσθένειες  καί  τά  πταίσματα 

πού  κατά  καιρούς  τούς  συνέβησαν.

Καί  ἄλλοι  τέλος  ἀπό  τήν  ἔλλειψι  χαρισμάτων 

ἀπέκτησαν  τήν  μητέρα  τῶν  χαρισμάτων.

Εἶναι  καί  μερικοί  ἄλλοι  -δέν  γνωρίζω  ἄν  ὑπάρχουν  καί  σήμερα- 

οἱ  ὁποῖοι  ταπεινώνουν  τόν  ἑαυτό  τους  μέ  τίς  δωρεές  τοῦ  Θεοῦ.

Ὅσο  περισσότερο  αὐξάνουν  οἱ  δωρεές  τοῦ  Θεοῦ, 

τόσο  περισσότερο  ταπεινώνουν  τόν  ἑαυτό  τους, 

μέ  τήν  σκέψι  ὅτι  εἶναι  ἀνάξιοι  γιά  ἕναν  τέτοιο  πλοῦτο.

Καί  ζοῦν  μέ  τήν  συναίσθησι  ὅτι  καθημερινῶς  

αὐξάνει  τό  χρέος  τῶν  ἁμαρτιῶν  τους.  

Τοῦτο  εἶναι  ἡ  ταπείνωσις, 

τοῦτο  ἡ  μακαριότης,  

τοῦτο  τό  ἀνώτερο  βραβεῖο.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

 Πηγή: Κλίμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, σελ.294

Τί εἶναι ἡ ὑπακοή;

Ὑπακοή  εἶναι  ἡ  τέλεια  ἀπάρνησις  τῆς  ψυχῆς  μας, 

ἡ  ὁποία  φανερώνεται  καθαρά  μέ  τά  ἔργα  τοῦ  σώματος.

Ἤ  καί  τό  ἀντίθετο:  Ὑπακοή  εἶναι 

νέκρωσις  τῶν  μελῶν  τοῦ  σώματος, 

ἐνῶ  ὁ  νοῦς  εἶναι  ζωντανός. 

Ὑπακοή  σημαίνει  ἐνέργεια  χωρίς  ἐξέτασι, 

θάνατος  ἐκούσιος,  ζωή  χωρίς  περιέργεια, 

ἀμεριμνία  γιά  κάθε  σωματικό  κίνδυνο, 

ἀμεριμνία  γιά  τό  τί  θά  ἀπολογηθῆς  στόν  Θεόν,

νά  μήν  φοβῆσαι  τόν  θάνατο, 

νά  ταξειδεύης  στήν  θάλασσα  χωρίς  κίνδυνο, 

νά  ὁδοιπορῆς  στήν  ξηρά  ξέγνοιαστα  σάν  νά  κοιμᾶσαι.

Ὑπακοή  σημαίνει  ἐνταφιασμός  τῆς  ἰδικῆς  μας  θελήσεως  καί 

ἀνάστασις  τῆς  ταπεινώσεως.  Δέν  ἀντιλέγει  ὁ  νεκρός

οὔτε  ξεχωρίζει  τά  καλά  ἀπό  ἐκεῖνα  πού  τοῦ  φαίνονται  ὡς  πονηρά.

Διότι  ὁ  Γέροντάς  του,  πού  τοῦ  ἐθανάτωσε 

μέ  τρόπο  θεάρεστο  τήν  ψυχή,  αὐτός  θά  δώση  λόγο  γιά  ὅλα.

Ὑπακοή  σημαίνει  νά  ἀποθέσωμε  τήν  ἰδική  μας  διάκρισι 

στήν  πλούσια  διάκρισι  τοῦ  Γέροντος.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναϊτης

Πηγή: Κλίμαξ Ἁγίου Ἰωάννου Σιναϊτου, σελ. 63