Πῶς νικιέται ἡ ὑπερηφάνεια; - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

    Συνέλαβα κάποτε τούτη τήν ἀκέφαλο πλάνη νά πλησιάζη πρός τήν καρδιά μου, ἀνεβασμένη ἐπάνω στούς ὤμους τῆς μητέρας της. 

     Τίς ἔδεσα καί τίς δύο μέ τά δεσμά τῆς ὑπακοῆς, τίς ἐμαστίγωσα μέ τό μαστίγιο τῆς εὐτελείας καί ἔτσι τίς ἀνέκρινα μέ ποιόν τρόπο εἰσέρχονται μέσα μου. Καί αὐτές, καθώς ἐμαστιγώνονταν, μοῦ ἔλεγαν:

     « Ἐμεῖς δέν ἔχομε οὔτε ἀρχή οὔτε γέννησι, διότι εἴμαστε ἀρχηγοί καί γεννήτορες ὅλων τῶν παθῶν. Ἐμᾶς μᾶς πολεμεῖ ὑπερβολικά ὴ συντριβή τῆς καρδίας πού γεννᾶται ἀπό τήν ὑποταγή. Ἐμεῖς δέν ἀνεχόμεθα κανένα νά μᾶς ἐξουσιάζη. Γι' αὐτό καί ὅταν ἐλάβαμε ἐξουσία στούς οὐρανούς, ἀπεστατήσαμε ἀπό ἐκεῖ.

     »Ἐμεῖς μέ ἕνα λόγο γεννοῦμε ὅλα τά πάθη πού ἀντιστρατεύονται στήν ταπεινοφροσύνη, διότι ὅλα ὅσα τήν εὐνοοῦν εἶναι ἀντιμέτωπά μας. Ἀλλά ἀφοῦ καί στόν οὐρανό ἐσημειώσαμε νίκη, πῶς μπορεῖς ἐσύ νά μᾶς ξεφύγης;

   »Ἐμεῖς συνηθίζουμε πολλές φορές νά ἐμφανιζώμεθα μετά ἀπό ἀτιμίες, ἀπό τήν ὑπακοή, ἀπό τήν ἀοργησία, ἀπό τήν ἀμνησικακία, ἀπό τήν πρόθυμη διακονία. 

    »Τέκνα ἰδικά μας εἶναι οἱ πτώσεις τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἡ ὀργή, ἡ καταλαλιά, ἡ πικρία, ὁ θυμός, ἡ κραυγή, ἡ βλασφημία, ἡ ὑποκρισία, τό μῖσος, ὁ φθόνος, ἡ ἀντιλογία, ἡ ἰδιορρυθμία, ἡ ἀπείθεια.

       »Ἕνα μόνο ὑπάρχει πού δέν μποροῦμε νά τό νικήσωμε, καί σοῦ τό φανερώνομε, ἐπειδή μᾶς μαστιγώνεις: 

        »Ἐὰν κατηγορῆς διαρκῶς τόν ἑαυτόν σου ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μέ εἰλικρίνεια, θά μᾶς θεωρῆς ὡσάν ἀράχνη. Ἵππος ἐπάνω στόν ὁποῖο εἶμαι ἀνεβασμένη, ἐγώ ἡ ὑπερηφάνεια, εἶναι, ὅπως βλέπεις, ἡ κενοδοξία. 

Ἡ ὁσία  ὅμως ταπείνωσις καί ἡ αὐτομεμψία θά περιπαίξουν τόν ἵππο καί τόν ἀναβάτη του, ψάλλοντας μελωδικά τήν ὠδή τῆς νίκης: «Ἄσωμεν τῷ Κυρίῳ· ἐνδόξως γάρ δεδόξασται· ἵππον καί ἀναβάτην ἔρριψεν εἰς θάλασσαν» (Ἔξοδ. ιε' 1) καί εἰς ἄβυσσον ταπεινώσεως».
 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης

Περί ὑπερηφανείας -  Λόγος ΚΒ' 28.  

Πηγή: Κλῖμαξ, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Νεοελληνική ἀπόδοση: Ἀρχιμανδρίτης Ἰγνάτιος
 «Ἱερά Μονή Παρακλήτου Ὠρωπός Άττικῆς», σελ. 268-269.