Οἱ τὰς ἀληθείας ταύτας ἀρνούμενοι ἀρνοῦνται ἑαυτούς, καὶ ἀγνοοῦσι τὸ ὕψος τῆς ἑαυτῶν ἀξίας, καὶ τὸ τέλος καὶ τὸν σκοπὸν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ παρουσίας αὐτῶν, ὡς καὶ τὸ πόθεν ἦλθον καὶ τὸ ποῦ πορεύονται· διὸ καὶ δίκην ζῴων ἀλόγων τὸ τοῦ βίου αὐτῶν διατρέχουσι στάδιον καὶ πρὸς τὸ τέρμα ἀφικνοῦνται ἔκφοβοι, καὶ ἔντρομοι ἴστανται πρὸ τοῦ χαίνοντος τάφου.
Ποσάκις οἱ τοιοῦτοι ὑλισταὶ πρὸ αὐτοῦ φιλοσοφοῦντες εἰσάγονται εἰς ὑγειεστέρας σκέψεις καὶ ἀνομολογοῦσι τὴν πλάνην αὐτῶν; Ποσάκις ἀρνοῦνται ὅλον τὸ παρελθὸν τοῦ βίου αὐτῶν διὰ τὰς πρὸ τοῦ χείλους τοῦ μέλλοντος νὰ δεχθῇ αὐτοὺς τάφου μορφουμένας πεποιθήσεις περὶ ἀθανασίας ψυχῆς;
Καὶ πολλάκις τοῦτο συμβαίνει· διότι οἱ πρὸς τὸ τέρμα τῆς ζωῆς ἐγγίζοντες γίνονται πλησιέστεροι πρὸς τὴν ἄλλην ζωήν· ἡ ψυχὴ ἤδη ἀπέρριψε μέγα μέρος τοῦ φόρτου, καὶ οἱ δεσμοὶ οἱ συγκρατοῦντες αὐτὴν ἐν τῇ γῆ τείνουσι νὰ διαλυθῶσι· τὸ πνεῦμα ἀπηλλάγη πολλῶν ματαίων ἀσχολιῶν, καὶ ἡ καλύπτουσα αὐτὸ ἀχλὺς τοῦ σκότους ἤρθη·
τὸ φῶς τῆς αἰωνίου ζωῆς εἰσέδυ καὶ κατηύγασε τὴν ἐσκοτισμένην διάνοιαν, ἥτις ἔκθαμβος ἀτενίζει πρὸς τὸ ἀνατεῖλαν οὐράνιον σέλας, καὶ ζητεῖ νὰ διερευνήσῃ τὰ περὶ αὐτοῦ·
μελετᾷ τὴν αἰώνιον ζωὴν καὶ ἐν τῇ μελέτῃ παραδίδει τὸ πνεῦμα ὁ ἄνθρωπος, ὅλως πεποιθὼς εἰς αὐτήν· ἡ αἰώνιος ζωὴ ἤδη ἀπεκαλύφθη εἰς αὐτόν.
Ἅγιος Νεκτάριος
Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως
Πηγή: Μελέτη περί ἀθανασίας ψυχῆς καὶ περὶ τῶν ἱερῶν μνημοσύνων, Ἁγίου Νεκταρίου, «Βασ. Ρηγοπούλου», σελ. 63-64 (τέλος κεφαλαίου).