«Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ἰησοῦς Χριστός (Ἰωάν. ιστ΄33).

Δευτέρα 27 Ιουλίου 2020

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Παντελεήμονος στὴν Πεντέλη



Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Παντελεήμονος βρίσκεται στὰ βόρεια ὅρια τοῦ κτήματος τῆς παλαιφάτου καὶ ἱστορικῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Ἀσωμάτων, τῆς ὀνομαζομένης Πετράκη, τὸ ὁποῖο τοποθετεῖται στὴν περιοχὴ Κοκκιναρᾶ τοῦ Πεντελικοῦ ὄρους, λίγο πιὸ κάτω ἀπὸ τὴν κορυφὴ Ἅγιος Παντελεήμων (870μ.).

Αὐτὸ τὸ κτῆμα (ἐξ 6.000 στρεμ. τότε), ὅπως φαίνεται καὶ στὸν Μέγα Κώδικα τῆς Κυριάρχου Ἱερᾶς Μονῆς μὲ ἡμερομηνία 29 Μαρτίου 1837 ἀγοράσθηκε (ὅπως καὶ ὁλόκληρη ἡ περιουσία της καὶ ὄχι ἀπὸ δωρεὲς) ἀπὸ τοὺς τότε ἐνασκουμένους σʼ αὐτὴν πρὸς ὠφέλεια καὶ ἀνακούφισή της, ἀφοῦ μετὰ τὴν ἔνοπλο καὶ ἔνδοξο Ἐπανάσταση τοῦ Γένους κατὰ τὸ 1821 ἡ Ἱερὰ Μονὴ ἀπογυμνώθηκε τῶν πολλῶν κτημάτων της, τὰ ὁποῖα δώρησε στὸ νεοσύστατο τότε Κράτος μας καθὼς ἐπίσης καὶ σὲ πολλοὺς ὀργανισμούς του, ὥστε νὰ δημιουργηθοῦν μία σειρὰ ἀπὸ κοινοφελῆ ἔργα.

Σὲ ἐκτάσεις τῆς Μονῆς κτίσθηκαν τὰ Νοσοκομεῖα Ἀρεταίειο, Εὐαγγελισμός, Ν.Ι.Μ.Τ.Σ., Παίδων κ.ἄ., ἡ Ἀκαδημία, ἡ Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη, τὰ Ἄλση Συγγροῦ καὶ Παγκρατίου, Δημοτικὰ Σχολεῖα καὶ Πλατεῖες σὲ διάφορες περιοχές, τὸ Πτωχοκομεῖο τῆς Ἐλεήμονος Ἑταιρείας, ἡ Μαράσλειος, ἡ Γεννάδειος κ.ἄ. σημαντικὰ κτίρια τῆς πρωτεύουσας.

Στὸ κτῆμα λοιπὸν τοῦ Κοκκιναρᾶ ὑπῆρχε ναΐσκος ἐπʼ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος καθὼς ἐπίσης καὶ κάποια κελλιά, ποὺ χρησιμοποιοῦνταν ἀπὸ τοὺς κατὰ καιροὺς ἐπισκεπτομένους τὸ Ἱερὸ Μετόχιο πατέρες.

Πρέπει νὰ σημειωθεῖ ἐδῶ ὅτι ὁ χῶρος κατοικοῦνταν ἤδη ἀπὸ παλαιότερα. Ὁ Ἡγούμενος τῆς Μονῆς Πεντέλης Κύριλλος Δέγλερης στὰ Ἀπομνημονεύματά του (Α΄ σ.390) ἀναφέρει ὅτι «περιελθὼν (ὁ κτήτωρ τῆς Μονῆς Πεντέλης Τιμόθεος πρὸ τοῦ 1578) ἀπὸ ἄκρου εἰς ἄκρον τὸ Πεντελικὸν ὄρος εὗρεν αὐτὸ ὑπὸ διαφόρων ἐγγραμμάτων κληρικῶν κατῳκημένον, εἰς ὅσα μέρη τοῦ ὄρους ὑπῆρχεν ὕδωρ καὶ ναΐσκος, ἤτοι τὸν Ἅγιον Γεώργιον Κοκκιναρᾶν, τὸν Ἅγιον Ἰωάννην, τὸν Ἅγιον Παντελεήμονα, τὸν Ἅγιον Λουκᾶν, τὸν Χρυσόστομον, τὸν Ἅγιον Νικόλαον εἰς τὸ Σπήλαιον, τοὺς Ταξιάρχας εἰς τὸ Καμάρι, τὴν Φραγκοκκλησιὰ εἰς τὸ Βογιάτη, καὶ τὸν Ἅγιον Πέτρον. 

Ἅπασαι αἰ θέσεις αὗται κεῖνται ἐπὶ τοῦ Πεντελικοῦ, ἐν αἷς οἱ κατοικήσαντες εἶχον σχηματίσῃ κηπίδια, διότι ὑπῆρχεν εἰς ὅλα τὰ μέρη αὐτὰ ὕδωρ». (Βλ. Δ.Καμπούρογλου, Ἱστορία τῶν Ἀθηναίων, τ.Β, σ.299). Αὐτοὶ οἱ ἐγγράμματοι μοναχοὶ μὲ τὰ πενιχρά τους ὑπάρχοντα καὶ τὶς ὁλιγάριθμες συνοδίες τους ἐνῷ ἀρχικὰ κατέβαιναν ἀπὸ τὰ ἀσκητήριά τους στὴν Μονὴ ποὺ ἵδρυσε ὁ Ἅγ.Τιμόθεος γιὰ νὰ λειτουργοῦνται, κοινοβίασαν τελικὰ στὴν Μονὴ Πεντέλης.

Τὸ συγκεκριμένο κτῆμα λοιπὸν χαρακτηρίζεται στὸν ἐν λόγῳ κώδικα τῆς Μονῆς Πετράκη ὡς «μαρμαροφόρος περιοχή». Ὄντως, ὁλόκληρο τὸ Πεντελικὸ ὄρος ἀποτελεῖ ὡς γνωστὸν ἤδη ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα χῶρο ἐξόρυξης μαρμάρου, ἐξαιρετικῆς μάλιστα ποιότητας, ἀφοῦ μὲ τὸ λευκὸ πεντελικὸ μάρμαρο κτίσθηκαν πολλὰ ἀρχαῖα ἀλλὰ καὶ νεώτερα μνημεῖα τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν, ὅπως ὁ Παρθενώνας, τὸ Ἐρεχθεῖο, τὰ Προπύλαια, τὸ Θησεῖο, ὁ ναὸς τοῦ Ὀλυμπείου Διός, ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, τὰ Ἀνάκτορα τοῦ Ὄθωνα (σημερ.Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων) κ.ἄ. Τρία ἦσαν τὰ σημαντικότερα λατομεῖα ποὺ λειτουργοῦσαν στὸ Πεντελικό· «Ράικου», «Μαλτέζου» καὶ «Κοκκιναρᾶ».


Μὲ νόμο ὅμως τοῦ Κράτους (669/77) καθορίσθηκαν οἱ χρήσεις γῆς τοῦ ὄρους καὶ ἀπαγορεύθηκε πλήρως ἡ ἐξόρυξη μαρμάρου ἀπὸ τὴν νοτιοδυτικὴ πλευρὰ τοῦ Πεντελικοῦ καὶ ἔκτοτε σταμάτησε κάθε τέτοιου εἴδους δραστηριότητα. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅμως ὅτι τὸ Πεντελικὸ ἔχει ἀνακηρυχθεῖ «τοπίο ἰδιαίτερου φυσικοῦ κάλλους» (Π.Δ.755/88) οἱ ἀλλεπάλληλες πυρκαγιὲς κατὰ τοὺς νεώτερους χρόνους καὶ ἡ προηγούμενη ἀνεξέλεγκτη ἐξόρυξη μαρμάρου ἔχουν καταστρέψει πλήρως τὴν φυσικὴ ὄψη του, παρὰ τὶς προσπάθειες ἀποκατάστασης κυρίως διὰ τῆς ἀποθέσεως τῶν πλεοναζόντων ὑλικῶν ἐκσκαφῆς τῆς Ἀττικῆς ὁδοῦ.



Τὸ 1965 ὁ ἀείμνηστος γέρων Ἀρχιμ.Σίμων Ἀρβανίτης, ἐφημέριος μέχρι τότε τοῦ Ἱ. Ἐνοριακοῦ Ναοῦ Ἁγ.Βαρβάρας Λυκοβρύσεως τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Ἀττικῆς μὲ αἴτησή του ἔλαβεν τὸ Μετόχιο τοῦ Ἁγ.Παντελεήμονος μὲ σκοπὸ νὰ τὸ καταστήσει ἐργαστήριον ψυχῶν. Καὶ τοῦτο ἀφʼ ἑνὸς μὲν διὰ τῆς ἀσκήσεως τῶν ὑπʼ αὐτοῦ καρέντων καὶ ἐγκαταβιούντων πατέρων καὶ ἀφʼ ἑτέρου διὰ τῆς ἀναπαύσεως διὰ τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου τῆς Μετανοίας τῶν πολυπληθῶν προσκυνητῶν καὶ πνευματικῶν τέκνων του. Κτίζει νέο Ναό, κελλιά, βοηθητικοὺς χώρους καὶ χώρους ὑποδοχῆς τῶν πολυπληθῶν προσκυνητῶν, οἱ ὁποῖοι κατακλύζουν πλέον τὸ Μετόχιον.

Στὴν θέση τοῦ ἀσθενοῦντος Γέροντος Σίμωνος (+1988) τοποθετεῖται τὸ 1984 ὁ Ἀρχιμ.Ἰωσὴφ Μανέττας καὶ τὸ 2007 τὸν τελευταῖο διαδέχεται κατόπιν ἀποφάσεως τοῦ Ἡγουμενοσυμβουλίου τῆς Κυριάρχου Ἱ.Μονῆς ὁ σημερινὸς Μετοχιάρης Ἀρχιμ. Ὀνούφριος Κωστόπουλος.



Σήμερα στὸ Ἱ.Μετόχιο τοῦ Ἁγ.Παντελεήμονος ἐγκαταβιώνουν ἑννέα μοναχοὶ καὶ ἱερομόναχοι ὑπὸ τὸν Γέροντα Ὀνούφριο, ἔχοντας ἀναλάβει ἀγῶνα ἀναμορφώσεως καὶ καλλωπισμοῦ του. Μεταξὺ αὐτῶν καὶ ἐκτὸς τῶν παλαιοτέρων πατέρων ἔχουν καρεῖ στὸ Μετόχι ἀπὸ τὸ 2007 καὶ ἑξῆς ὑπὸ τοῦ Πανοσιολ. Καθηγουμένου Ἀρχιμ. Ἰακώβου Μπιζαούρτη ἕξι νέοι πατέρες, ἀγωνιζόμενοι «τὸν καλὸν ἀγῶνα».

Ἐκτὸς τοῦ Καθολικοῦ στὸ Μετόχι ὑφίστανται τὰ Ἱ.Παρεκκλήσια τοῦ Ἁγ.Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, τῶν Ἁγ.Ἀποστόλων, ὅπου φυλάσσονται πολλὰ ἱερὰ λείψανα διαφόρων Ἁγίων, τοῦ Ἁγ.Νεκταρίου καὶ τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.



Πηγή: iamatikos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: