«Ἡ μεγαλύτερη ἐλεημοσύνη σ' αὐτόν τόν κόσμο εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη», μοῦ εἶχε πεῖ κάποτε ἕνας Γέροντας, ὁ π. Ἀνατόλιος, μέ τόν ὁποῖον συζητούσαμε γιά τό περιεχόμενον τῶν ἀξιῶν τῆς Πίστεώς μας. Ὁμολογῶ πώς ξαφνιάστηκα. Καί ὅταν τόν ρώτησα γιατί εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἐλεημοσύνη, μοῦ εἶπε:
- Διότι ὁ ἀληθινά ταπεινός πάντοτε δίνει τήν ταπείνωσί του καί ποτέ δέν παίρνει ἀμοιβή. Δεύτερον τήν προσφέρει σέ ὅλους καί ὄχι μόνον σέ ὁρισμένους. Καί τρίτον εὐεργετεῖ τό περιβάλλον του μέ τό θεῖον ἔλεος, πού ἐπισύρει ἡ ταπεινοφροσύνη του. Κι ἀκόμα ἡ ἐλεημοσύνη αὐτή ποτέ δέν φαίνεται, γιατί δέν εἶναι ὑλική, καί γίνεται «ἐν τῷ κρυπτῷ καὶ ὄχι ἐν τῷ φανερῷ», ὥστε νά προκαλῆ τόν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων.
- Πρώτη μου φορά, πάτερ Ἀνατόλιε, ἀκούω μιά τέτοιαν ἑρμηνεία τῆς ταπεινοφροσύνης καί τῆς ἐλεημοσύνης, εἶπα.
- Ἔχεις δίκιο, συνέχισε ὁ καλός Γέροντας, διότι πολλοί ἄνθρωποι δέν ἔχουν γνωρίσει τόν ἀληθινόν Χριστόν καί διαβάζουν τό Εὐαγγέλιον μέ τήν λογικήν τῶν λέξεων καί τῶν ἰδεῶν. Δέν προσπαθοῦμε νά προσεγγίσουμε τό βαθύτερον νόημα τῆς διδασκαλίας του καί τήν πνευματικήν οὐσίαν του. Γιά νά καταλάβης αὐτό, πού σοῦ εἶπα, διάβασε τό ιδ' κεφάλαιον τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, ἐκεῖ ὅπου μιλᾶ γιά τήν θεραπεία τοῦ ὐδρωπικοῦ.
Ὅταν πῆγα στό σπίτι μου διάβασα ὅλον αὐτό τό κεφάλαιον καί τότε ἀληθινά κατενόησα τό πνεῦμα μέ τό ὁποῖον μοῦ μίλησε ὁ π. Ἀνατόλιος καί μοῦ ἀνέφερε γιά «πνευματικά δόματα καί ἀντιδόματα». Καί στάθηκα μάλιστα στήν φράση τοῦ Χριστοῦ, πού λέγει μέ τήν διατύπωση ἀκόμα ἑνός μακαρισμοῦ:
- «Καὶ μακάριος ἔσῃ, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι· ἀνταποδοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν δικαίων» (Λουκ. ιδ' 14).
Δηλονότι, θά εἶσαι μακάριος γιά τόν λόγον ὅτι δέν θά μποροῦν νά σοῦ ἀνταποδώσουν οἱ εὐεργετημένοι τό καλόν, πού τούς ἔκανες. Διότι θά σοῦ ἀνταποδοθῆ κατά τήν ἀνάστασι τῶν δικαίων, ὅταν ὁ Θεός θά ἀνταμείψη κάθε ἀγαθοεργία καί ἀρετή τοῦ καθενός. (... συνεχίζεται στό β' μέρος).
Π.Μ. Σωτῆρχος
Πηγή: Ὀρθόδοξη Ὁδοιπορία, Π.Μ. Σωτῆρχος, «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», σελ. 75-76.