Περί τοῦ Εἰκονοστασίου καί τῆς ἐν αὐτῷ θέσεως τῶν ἁγίων Εἰκόνων - Φώτης Κόντογλου

Τὸ εἰκονοστάσιον, κοινῶς τέμπλον, τοῦ ἱεροῦ ναοῦ χωρίζει τὸ Ἅγιον Βῆμα ἀπὸ τὸν κυρίως ναόν. Πρέπει δὲ νὰ εἶναι χαμηλόν, διὰ νὰ φαίνεται ἡ Θεοτόκος Πλατυτέρα, καὶ νὰ ἔχη τρεῖς θύρας, ἤγουν εἰς τὸ μέσον τὴν Ὡραίαν Πύλην, καὶ δύο πλαγίας μικρότερας θύρας. Νὰ ἔχη καὶ θυρίδας, εἰς τὰς ὁποίας νὰ μπαίνουν αἱ εἰκόνες, ζωγραφισμένες ἐπάνω εἰς σανίδι.

Ἡ δὲ θέσις τῶν Ἱερῶν εἰκόνων εἶναι αὕτη: Δεξιόθεν τῆς Ὡραίας Πύλης ἵσταται ἡ εἰκὼν τῆς Θεοτόκου Βρεφοκρατούσης καὶ ἀριστερόθεν ἡ εἰκὼν τοῦ Χριστοῦ. Εἰς τὴν θυρίδα ὁπού εὑρίσκεται παραπλεύρως τῆς Παναγίας ἐκ δεξιῶν, ἵσταται ἡ εἰκὼν τοῦ ἁγίου ἢ τῆς ἑορτῆς εἰς τὴν ὁποίαν ἀφιέρωται ὁ ναός, εἰς δὲ τὴν θυρίδα ὅπου εὑρίσκεται παραπλεύρως τοῦ Κυρίου, ἵσταται ὁ Τίμιος Πρόδρομος. Εἰς τὰς ἄλλας θυρίδας τοποθετοῦνται αἱ εἰκόνες τῶν λοιπῶν ἁγίων. Ἡ τοιαύτη διάταξις τῶν εἰκόνων εἶναι κανὼν διὰ τὰς ὀρθοδόξους ἐκκλησίας.

Ὑπεράνωθεν τῆς σειρᾶς ταύτης τῶν μεγάλων εἰκόνων τοποθετοῦνται μέσα εἰς μικροτέρας θυρίδας αἱ εἰκόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἔχουσαι εἰς τὸ μέσον, ὕπερθεν τῆς Ὡραίας Πύλης, τὴν εἰκόνα τῆς Δεήσεως, ἢ αἱ εἰκόνες τοῦ Δωδεκαόρτου, ἤγουν: ὁ Εὐαγγελισμός, ἡ Γέννησις, ἡ Ὑπαπαντή, ἡ Βάπτισις, ἡ Μετομόρφωσις, ἡ Ἔγερσις τοῦ Λαζάρου, ἡ Βαϊφόρος, ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος, ἡ Σταύρωσις, ἡ Ἀνάστασις, ἡ Ἀνάληψις καὶ ἡ Πεντηκοστή. Ἐὰν αἱ θυρίδες εἶναι περισσότεροι τῶν δώδεκα, πρόσθεσον καὶ ἄλλας ὑποθέσεις, ὡς εἶναι ἡ ἴασις τοῦ Τυφλοῦ ἢ τοῦ Παραλύτου, ἢ ἄλλο τι θαῦμα, ἡ Προδοσία, ἡ Ἀποκαθήλωσις, ὁ Ἐπιτάφιος Θρῆνος, αἱ Μυροφόροι, ἡ Ψηλάφησις τοῦ Θωμᾶ. Ἐπίσης, ἐὰν θέλης νὰ βάλης τοὺς ἀποστόλους, καὶ αἱ θυρίδες εἶναι περισσότεραι τῶν δώδεκα, βάλε καὶ κάποιους ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα, ὡς τὸν Λουκᾶν, Μάρκον, Ἰάκωβον τὸν Ἀδελφόθεον, Ματθίαν, Ἀνανίαν, Βαρνάβαν, Τίτον, Τιμόθεον, Φιλήμονα, Νικάνορα κλπ.

Εἰς τὴν Ὡραίαν Πύλην τοποθετοῦνται, διὰ νὰ τὴν κλείουν, εἰς τὸ ἄνω μὲν μέρος ἢ παραπέτασμα, ἢ ἡ εἰκὼν τοῦ Χριστοῦ ὡς Μεγάλου Ἀρχιερέως, εἰς δὲ τὸ κάτω μέρος τὰ λεγόμενα βημόθυρα, ἤγουν δύο χαμηλὰ ξυλόγλυπτα θυρόφυλλα, ἐπάνω εἰς τὰ ὁποῖα εἶναι ζωγραφισμένα εἰκονίδια ὁπού παριστάνουν ἢ τὸν Εὐαγγελισμόν, καὶ κάτωθεν τὸν Δαυὶδ καὶ Σολομώντα, ἢ τοὺς κορυφαίους Ἀποστόλους Πέτρον καὶ Παῦλον, ἢ τοὺς τέσσαρας εὐαγγελιστάς.

Εἰς τὰς δύο πλαγίας θύρας ζωγραφίζονται οἱ Ἀρχάγγελοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ. Ἀπὸ τὰς εἰκόνας ὅπου ἵστανται εἰς τὸ εἰκονοστάσιον, αἱ δύο παρὰ τὴν Ὡραίαν Πύλην, τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Παναγίας, λέγονται δεσποτικαὶ εἰκόνες.

Εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ εἰκονοστασίου καὶ ὑπεράνω τῆς Ὡραίας Πύλης τοποθετεῖται Σταυρὸς ξυλόγλυπτος, ἔχων ἐπ’ αὐτοῦ ζωγραφισμένον τὸν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, καὶ ἀπὸ τὸ δεξιὸν μέρος τοῦ Σταυροῦ ἵσταται ἡ Θεοτόκος, ἱστορημένη ἐπὶ πινακίδος, ὡσαύτως ἀριστερόθεν ἵσταται ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος. Τὰ δύο ταῦτα εἰκονίδια ὀνομάζονται λυπηρὰ εἰς τὴν γλώσσαν τῆς ἁγιογραφίας.

Ἔκφρασις”, τ. Α’, Ἐκδ. Παπαδημητρίου

Πηγές: agiazoni.gr & alopsis.gr

Εὐαγγέλιον τῆς Κυριακῆς ΙΓ΄ Ματθαίου

Ἡ παραβολὴ τῶν κακῶν γεωργῶν

Κατὰ Ματθαῖον, κα΄ 33-42.

33 Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. ἄνθρωπος τις ἦν οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκε καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν. 

34 ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. 

35 καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. 

36 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. 

37 ὕστερον δὲ ἀπέστειλε πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων· ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου. 

38 οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ κατάσχωμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. 

39 καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. 

40 ὅταν οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις;

41 λέγουσιν αὐτῷ· Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν.

42 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς, λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν; 

Πηγή: Καινὴ Διαθήκη, σελ. 93-94 & myriobiblos.gr

Ἀπόστολος τῆς Κυριακῆς ΙΓ΄ Ματθαίου

Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι & Σύζυγοι Ἀκύλας & Πρίσκιλλα (13/2)

Α΄ Κορινθ. ιστ΄ 13-24.

13 Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε. 

14 πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω. 

 15 Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί· οἴδατε τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς Ἀχαΐας καὶ εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς· 

16 ἵνα καὶ ὑμεῖς ὑποτάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. 

17 χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ Φορτουνάτου καὶ Ἀχαϊκοῦ, ὅτι τὸ ὑμῶν ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν· 

18 ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐμὸν πνεῦμα καὶ τὸ ὑμῶν. Ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. 

19 Ἀσπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς Ἀσίας. ἀσπάζονται ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ πολλὰ Ἀκύλας καὶ Πρίσκιλλα σὺν τῇ κατ' οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. 

20 ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες. ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ. 

21 Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. 

22 εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα. μαρὰν ἀθᾶ. 

23 Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ' ὑμῶν. 

24 Ἡ ἀγάπη μου μετὰ πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ἀμήν.

Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος 

Πηγή: Καινὴ Διαθήκη, σελ. 711-712 & myriobiblos.gr.

Τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε - Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

Βυθισθῆτε - κολυμπῆστε 

στὸ Εὐαγγέλιο, 

καὶ θὰ βγεῖτε ἀετοί. 

Δέν εἶνε λόγια αὐτά, 

πρέπει νὰ δοκιμάσῃς, 

γιὰ νὰ πιστέψῃς ὅτι 

τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε 

τὸ μοναδικὸ φάρμακο, 

ὁ βασιλιὰς τῶν βιβλίων, 

ἡ πιὸ εὐχάριστη εἴδησι. 

Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης  

Πηγή: Φωτεινοὶ δείκτες γιὰ ἀσφαλὴ οὐρανοδρομία, «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», σελ. 102 

 

Τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος & Ἰσαποστόλου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, διδασκαλίᾳ, 

κατεκόσμησας, τὴν Ἐκκλησία, 

ζηλωτὴς τῶν Ἀποστόλων γενόμενος· 

καὶ κατασπείρας τὰ θεῖα διδάγματα, 

μαρτυρικῶς τὸν ἀγῶνα ἐτέλεσας. 

Κοσμᾶ ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, 

δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς φωστὴρ νεόφωτος τὴν Ἐκκλησίαν, 

καταυγάζεις ἅπασαν, Εὐαγγελίου διδαχαῖς, 

Κοσμᾶ Χριστοῦ Ἰσαπόστολε· 

διὸ ἀξίως γεραίρει τὴν μνήμην σου.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Ἀποστόλων ὁ μιμητής, 

Κοσμᾶ Θεοφόρε, εὐσεβείας ὑφηγητά, 

τοῦ Εὐαγγελίου ὁ θεηγόρος κῆρυξ, 

καὶ τῶν πιστῶν ἁπάντων, θεῖον ἀγλάϊσμα.

Πηγή: synaxarion.gr  

Τὰ τέσσερα νοήματα - Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός

Πρῶτον, νὰ εὕρηται πνευματικὸν πρακτικὸν καὶ καλόν, νὰ ἐξομολογηθῆτε, νὰ πλυθῇ ἡ βρώμα καὶ τὰ ἁμαρτήματα ἀπὸ τὸ σῶμα σας· 

δεύτερον, νὰ ἔχητε ἀγάπην καὶ νὰ μὴ προδίνεσθε εἰς κρίσεις τῶν Ἀγαρηνῶν καὶ ζημιώνεσθε· 

τρίτον, νὰ προσκυνᾶτε τὸν Θεὸν καὶ νὰ μὴ χωρισθῆτε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν, 

νὰ βάνητε τοὺς ἱερεῖς νὰ λειτουργοῦν εἰς τὴν ἐκκλησίαν κάθε ἡμέραν, διὰ νὰ εὐλογῆται ἡ χώρα σας καὶ νὰ συγχωροῦνται τὰ ἁμαρτήματά σας καὶ νὰ δώσῃ ὁ Χριστὸς κάθε ὑγείαν καὶ καλὴν προκοπήν.

Ἅγιος Κoσμᾶς ὁ Αἰτωλός 

Πηγή: Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός,  Ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Καντιώτου, «Σταυρός», σελ. 292.  

Ἡ ἀπόδοσις τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου

Παναγία Φανερωμένη - Ν. Μηχανιώνα

Ὁ Εἱρμὸς 
 

Ἐξέστη τὰ σύμπαντα, 

ἐπὶ τῇ θείᾳ δόξῃ σου· 

σὺ γὰρ ἀπειρόγαμε Παρθένε, 

γῆθεν μετέστης πρὸς αἰωνίους μονάς, 

καὶ πρὸς ἀτελεύτητον ζωήν, 

πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε, 

σωτηρίαν βραβεύουσα.

Κροτείτωσαν σάλπιγγες, 

τῶν θεολόγων σήμερον, 

γλῶσσα δὲ πολύφθογγος ἀνθρώπων, 

νῦν εὐφημείτω, περιηχείτω ἀήρ, 

ἀπείρῳ λαμπόμενος φωτί· 

Ἄγγελοι ὑμνείτωσαν, 

τῆς Παρθένου τὴν Κοίμησιν.

Τὸ σκεῦος διέπρεπε, 

τῆς ἐκλογῆς τοῖς ὕμνοις σου, 

ὅλος ἐξιστάμενος Παρθένε, 

ἔκδημος, ὅλως, ἱερωμένος Θεῷ, 

τοῖς πᾶσι θεόληπτος καὶ ὢν, 

ὄντως καὶ δεικνύμενος, 

Θεοτόκε πανύμνητε.

Πηγή: Μηναῖον Αὐγούστου, «Φῶς», σελ. &   http://glt.goarch.org

Ὁ λόγος ποὺ ὁ Κύριος παρουσίασε τὴν τελειότητα ὡς σκοπό - Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος

Ὁ λόγος ποὺ ὁ Κύριος παρουσίασε τὴν τελειότητα ὡς σκοπό (Ματθ. 5, 48), εἶναι γιὰ νὰ βλέπει ὁ καθένας πόσο φτωχὸς εἶναι ἀπὸ ἕνα τόσο μεγάλο πλοῦτο καὶ νὰ τρέχει μὲ ζέση καὶ ὁρμὴ πρὸς αὐτὸ τὸ τέρμα καὶ νὰ διανύει ἔτσι τὸν πνευματικὸ δρόμο μέχρις ὅτου τὸ φτάσει, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος: «Ἔτσι νὰ τρέχετε, γιὰ νὰ κερδίσετε τὸ βραβεῖο» (Α΄ Κορ. 9, 24).  

Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος

Πηγή: Φιλοκαλία, «Περιβόλι τῆς Παναγίας», Τόμος Γ΄, σελ. 230. 

Ὅποιος πραγματικὰ ἀγαπάει τὸν Θεό - Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ

Ὅποιος πραγματικὰ ἀγαπάει τὸν Θεό, 

θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του ταξιδιώτη καὶ 

ξένο στὴ γῆ αὐτή. 

Στὴν ἐπιδίωξή του νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, 

Αὐτὸν μονάχα ἀτενίζει συνεχῶς 

μὲ τὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιά του.

Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ