Ποιοί εἶναι ἀνώτεροι;

Ὅστις αἰσθανθῆ τὰς ἰδίας αὑτοῦ ἁμαρτίας εἶναι ἀνώτερος ἐκείνου, ὁ ὁποῖος διὰ τῆς προσευχῆς αὑτοῦ ἀνίστησι τοὺς νεκρούς.

Ὅστις στενάζει μίαν ὥραν διὰ τὴν ψυχήν του, εἶναι ἀνώτερος ἐκείνου, ὁ ὁποῖος ὠφελεῖ ὅλον τὸν κόσμον διὰ τῆς διδασκαλίας αὑτοῦ.

Ὅστις ἀξιωθῆ νὰ ἴδῃ καὶ νὰ γνωρίσῃ τὴν ἰδίαν αὑτοῦ ἀσθένειαν, αὐτὸς εἶναι ἀνώτερος ἐκείνου, ὁ ὁποῖος ἠξιώθη νὰ ἴδῃ ἀγγέλους· διότι αὐτὸς μὲν εἶδε τοὺς ἀγγέλους διὰ τῶν σωματικῶν ὀφθαλμῶν, ἐκεῖνος ὅμως βλέπει ἑαυτὸν διὰ τῶν νοερῶν ὀφθαλμῶν τῆς ψυχῆς.

Ὅστις ἀκολουθεῖ ὁπίσω τοῦ Χριστοῦ μετὰ μοναστικοῦ πένθους, εἶναι ἀνώτερος τοῦ ἐπαινουμένου εἰς τὰς ἐκκλησίας ὑπὸ τοῦ λαοῦ.
 

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος

Πηγή: Ἀσκητικὰ Ὁσίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, σελ. 187.

Τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ

Τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ ἔρχονται ἀφ' ἑαυτῶν, 

ὡς λέγουσιν οἱ πατέρες, χωρὶς σὺ νὰ αἰσθανθῇς·

ναί, ἔρχονται ἀφ' ἑαυτῶν, 

ἀλλ' ἐὰν ὁ τόπος ἦναι καθαρός, καὶ ὄχι ῥυπαρός.

  Ἐὰν ἡ κόρη τοῦ ὀφθαλμοῦ τῆς ψυχῆς σου

δὲν ᾖναι καθαρά, μὴ τολμήσῃς νὰ ἴδῃς 

εἰς τὴν σφαῖραν τοῦ νοητοῦ ἡλίου,

ἵνα μὴ στερηθῇς καὶ αὐτὸ τὸ ὀλίγον φῶς,

ὅπερ εἶναι ἡ ἀπλὴ πίστις, καὶ ἡ ταπείνωσις, 

καὶ ἡ καρδιακὴ ἐξομολόγησις καὶ τὰ ὀλίγα ἔργα, 

τά ὁποῖα πράττεις κατὰ τὴν δύναμίν σου

καὶ ἐπομένως ῥιφθῇς εἰς τὸ σκοτεινόν τινα τόπον, 

ὅπερ ὑπάρχει τὸ ἐξώτερον σκότος, τὸ ἔξωθεν τοῦ Θεοῦ,

τὸ φέρον τύπον τοῦ ᾌδου, καθὼς ὁ θελήσας νὰ εἰσέλθῃ ἀναισχύντως

μετὰ ῥυπαρῶν ἱματίων εἰς τὸν γάμον.

 

Ἐκ τῶν κόπων καὶ ἐκ τῆς προφυλάξεως τῶν κακῶν ἔργων

προκύπτει ἡ καθαρότης τῶν λογισμῶν, 

καὶ ἐκ τῆς καθαρότητος τῶν λογισμῶν 

προκύπτει τὸ φῶς τοῦ φρονήματος, καὶ 

ἐντεῦθεν ὁ νοῦς ὁδηγεῖται ὑπὸ τῆς θείας χάριτος εἰς ἐκεῖνο, 

εἰς τὸ ὁποῖον αἱ αἱσθήσεις δὲν ἔχουσι καμμίαν ἐξουσίαν,

οὔτε διδάσκουσιν αὐτό, οὔτε διδάσκονται.

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος

Πηγή: Ἀσκητικὰ Ὁσίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, 

σελ. 158-159.

Αὔξησον εἰς τὴν καρδίαν σου τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ

Ἐκτὸς τῶν πνευματικῶν ἀνδρῶν 

μὴ ἀποκτήσης ποτὲ συμβούλους 

εἰς τὰ μυστήριά σου τοὺς ἀμελεῖς, 

ἵνα μὴ γίνωσι πρόσκομμα εἰς τὴν ψυχὴν σου, 

καὶ ἐκκλίνωσιν ἀπὸ τὴν εὐθείαν ὁδὸν τοῦ Κυρίου.

Αὔξησον εἰς τὴν καρδίαν σου τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, 

ἵνα μὴ σ' αἰχμαλωτίσῃ ἡ ἀγάπη τοῦ κόσμου, 

τῆς ὁποίας τὸ αἴτιον καὶ τὸ τέλος ὑπάρχει φθορά.

Ἡ μετὰ τῶν ἀγωνιστῶν συναναστροφὴ 

ποιεῖ καὶ τὰ δύο μέρη

νὰ πλουτήσωσι τὸν πλοῦτον 

τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ...

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος 

Πηγή: Ἀσκητικά, 

Ὁσίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, σελ. 222

Ἡ καθαρότητα τοῦ νοὸς

Ὁ σωματικὸς κόπος καὶ ἡ μελέτη τῶν θείων γραφῶν

φυλάττουσι τὴν καθαρότητα τοῦ νοός·

καὶ τὸν μὲν κόπον στερεοῖ ἡ ἐλπὶς καὶ ὁ φόβος,

τὴν δὲ ἐλπίδα συνιστᾷ εἰς τὴν διάνοιαν 

ὁ μακρυσμὸς τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ ἀδιάκοπος προσευχή. 

Ἕως ὅτου νὰ λάβῃ ὁ ἄνθρωπος τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, 

χρειάζεται νὰ ἀναγινώσκῃ τὰς θείας γραφάς, 

ἵνα ἐντυπωθῇ εἰς τὸν νοῦν αὐτοῦ ἡ ἐνθύμησις τῶν καλῶν, 

καὶ ἐκ τῆς ἀδιαλείπτου ἀναγνώσεως ἀνανεωθῇ εἰς αὐτὸν 

ἡ πρὸς τὸ καλὸν κίνησις, καὶ φυλάξῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ

ἐκ τῆς λεπτότητος τῆς ἁμαρτίας· ἐπειδὴ εἰσέτι δὲν ἀπέκτησε

τὴν δύναμιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἥτις ἀπομακρύνει τὴν πλάνην, 

ἡ ὁποία αἰχμαλωτίζει τὰς ψυχικὰς ἐνθυμήσεις, καὶ 

διὰ τῆς ψυχρότητος ἐπιφέρει τὸν διασκορπισμὸν τοῦ νοός·

ὅταν ὅμως ἡ δύναμις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κυριεύσῃ τὴν ψυχήν, 

τότε ἀντὶ τοῦ νόμου τῶν θείων γραφῶν ῥιζοῦνται εἰς τὴν καρδίαν 

αἱ ἐντολαὶ τοῦ πνεύματος, καὶ δὲν ἀπαιτεῖται πλέον 

ἡ βοήθεια τῆς αἰσθητῆς ὕλης τῶν θείων γραφῶν

ἐπειδὴ εἰς τὴν μάθησιν τῶν θείων γραφῶν·

ἔπεται ἡ πλάνη καὶ ἡ λήθη· 

ὅταν ὅμως ἡ διδασκαλία ὑπάρχῃ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, 

τότε ἡ ἐνθύμησις φυλάττεται ἀβλαβής.-

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος 

Πηγή: Ἀσκητικὰ, Ὁσίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου, 

σελ. 280.

 

Περὶ διδασκαλίας

Ἄλλη εἶναι ἡ διδασκαλία τῆς πράξεως, 

καὶ ἄλλη ἡ καλὴ διδασκαλία τῆς κοσμικῆς σοφίας, 

ἥτις γνωρίζει μὲν νὰ στολίσῃ τοὺς λόγους αὐτῆς, 

χωρίς ὅμως τὴν δοκιμὴν τῆς ἀρετῆς·

καὶ ἠξεύρει μὲν νὰ ὁμιλῇ περὶ ἀρετῆς, 

χωρὶς ὅμως νὰ γνωρίσῃ καὶ νὰ φανερώσῃ τὰ περὶ αὐτῆς·

ἐπειδὴ ποτὲ δὲν ἐδοκίμασεν αὐτὴν δι' ἔργου·

ἡ ἐκ τῆς πράξεως διδασκαλία 

εἶναι ταμεῖον τῆς ἐλπίδος,

ἡ ἄνευ πράξεως τῆς ἔξω σοφίας 

εἶναι παρακαταθήκη ἐντροπῆς.

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος 

  Πηγή: Ἀσκητικά Ὀσίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, σελ.9

Ἡ ταπείνωσις ποιεῖ υἱοὺς τοῦ Θεοῦ

Ἡ ταπείνωσις καὶ χωρὶς ἄλλων ἔργων συγχωρεῖ πολλὰ ἁμαρτήματα·

τὰ ἔργα ὅμως ἄνευ τῆς ταπεινώσεως ὄχι μόνον ὑπάρχουσιν ἀνωφελῆ,

ἀλλὰ καὶ πολλῶν κακῶν πρόξενα. Λοιπόν, ὡς εἶπον, 

διὰ τῆς ταπεινώσεως ἐκδέχου τὴν συγχώρησιν 

τῶν ἁμαρτιῶν σου·  καὶ καθὼς τὸ ἄλας ἡδύνει 

πᾶσαν τροφήν, οὕτω καὶ ἡ ταπείνωσις 

ἡδύνει πᾶσαν ἀρετήν, καὶ συντρίβει 

τὴν δύναμιν πολλῶν ἁμαρτημάτων.

Πρέπει λοιπὸν νὰ λυπῆσαι ἀδιαλείπτως 

κατὰ διάνοιαν καὶ μετὰ διακρίσεως, 

πῶς ν' ἀποκτήσῃς τὴν ταπείνωσιν·

ἐὰν ὅμως ἀποκτήσωμεν αὐτήν, 

αὐτὴ ποιεῖ ἡμᾶς υἱοὺς τοῦ Θεοῦ·
  
διότι ἄνευ τῆς ταπεινώσεως 

ὅλα ἡμῶν τὰ ἔργα, καὶ ὅλαι αἱ ἀρεταί, 

καὶ ὅλαι αἱ πνευματικαί ἐργασίαι, 

εἰσὶ μάταια καὶ ἀνωφελῆ.

Ὅσιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος

                                                                                    Πηγή: Ἀσκητικά Ὀσίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, σελ.251

Ἀνδρεία καί μετανοίας δύναμη

Τήν  ἀνδρείαν,  περί  τῆς  ὁποίας  οἱ  θεῖοι  πατέρες  ἔγραψαν,  καί 

τήν  περί  μετανοίας  δύναμιν, ἥτις  εὑρίσκεται  εἰς  τά  ἅγια  βιβλία

τῶν  ἀποστόλων  καί  προφητῶν, 

δέν  πρέπει  νά  ἐκλαμβάνωμεν  πρός  βοήθειαν  τῆς  ἁμαρτίας,

καί  νά  καταστρέφωμεν  τούς  ἀπαράβατους  νόμους  τοῦ  Κυρίου·

διότι  οἱ  νόμοι  οὗτοι  ὡρίσθησαν  ἀνέκαθεν  διά  στόματος 

πάντων  τῶν  ἁγίων  εἰς  πάσας  τάς  γραφάς  θείᾳ  δυνάμει 

πρός  ἀναίρεσιν  τῆς  ἀμαρτίας·  

καθότι,  ἵνα   ἔχωμεν   ἐλπίδα   μετανοίας, 

ἐμηχανεύθησαν   ν`  ἀπαλλάξωσι  τάς  αἰσθήσεις 

ἐκ  τοῦ  φόβου  τῆς  ἀπογνώσεως, ὅπως  πᾶς  ἄνθρωπος 

τρέχει  πρός  μετάνοιαν,  καί  ὅχι  ἀφόβως  πρός  ἁμαρτίαν.

Ἰδού  ὁ  Θεός  εἰς  πάσας  τάς  ἁγίας  γραφάς 

ἐκήρυξε  τόν  πρός  αὐτόν  φόβον, καί  ἀπέδειξεν,

ὅτι  μισεῖ  τήν  ἁμαρτίαν·  διότι  διά  ποίαν  αἰτίαν  ἀπεπνίγει 

ἡ  ἐπί  τῶν  ἡμερῶν  τοῦ  Νῶε  γενεά  διά  τοῦ  κατακλυσμοῦ;

δέν  ἐπνίγη  ἕνεκα  τῆς  λαγνείας, διότι  ἐξεμάνησαν  οἱ  τότε  ἄνθρωποι

ἀπό  τό  κάλλος  τῶν  θυγατέρων  τοῦ  Κάϊν;  ἐπειδή  κατ` ἐκεῖνον  τόν  καιρόν 

δέν  ὑπήρχε  φιλαργυρία,  οὕτε  πόλεμοι.  

Διά  τί  αἱ  πόλεις  τῶν  Σοδόμων  ἐγένοντο  πυρίκαυστοι; 

ἐπειδή  παρέδωκαν  τά  ἑαυτῶν  μέλη  οἱ  ἐν  αὐταῖς  κατοικοῦντες 

εἰς  τήν  ἐπιθυμίαν  καί  τήν  ἀκαθαρσίαν  τόσον,  ὥστε  ὑπερίσχυσε

τό  θέλημα  τούτων  εἰς  πάσας  τάς  ἀκαθάρτους  καί  ἀτόπους  πράξεις.

 Ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος

Πηγή: Ἀσκητικά Ὀσίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, σελ.339

Γλυκύτατη γεῦσις καί θαυμάσιος φωτισμός

Ὅταν  ἀναγινώσκῃς  τάς  θείας  γραφάς, 

ὅσα  τινά  ἐπισύρουσι  τήν  προσοχήν  σου,

εἰς  ὅλα  νά  διακρίνῃς  τόν  σ κ ο π ό ν  τοῦ  λόγου, 

ἵνα  βαθύνῃς  καί  κατανοήσῃς  μετά  μεγίστης  γνώσεως

 τό  βάθος  τῶν  ἁ γ ί ω ν   ν ο η μ ά τ ω ν·

καθότι  ὅσοι,  φωτιζόμενοι  ἐκ  τῆς  θείας  χάριτος, 

ὁδηγοῦνται  εἰς  τήν  τελειότητα  τῆς  ζωῆς  αὐτῶν,

οἱ  τοιοῦτοι  πάντοτε  αἰσθάνονται  μίαν  τινά  νοητήν  ἀκτῖνα,

ἥτις  διέρχεται  διά  μέσου  τῶν  γεγραμμένων  στίχων, καί

διαχωρίζει  μετά  πνευματικῆς  γνώσεως 

τό νόημα τῶν ψιλῶν λόγων ἀπό τά πραγματικά πράγματα, 

τά  ὁποία  ἐμπεριέχουσι  μέγα  νόημα.

Ὅταν  ὁ  ἄνθρωπος  ἀναγινώσκῃ  σοφούς  στίχους 

ἀπλῶς  καί  κατά  τό  ψιλόν  μόνον  νόημα  τοῦ  γράμματος, 

γυμνοῦται  ἡ  καρδία  αὐτοῦ, καί  σβύννεται  ἐξ  αὐτῆς 

ἡ  ἁγία  τοῦ  Θεοῦ  δύναμις, 

ἥτις  χαρίζει  εἰς  τήν  καρδίαν  γλυκυτάτην  γεῦσιν, καί 

εἰς  τήν  ψυχήν  θαυμάσιον  φωτισμόν, 

διά  νά   ἐ ν ν ο ῇ   τά  ἀναγινωσκόμενα.

 Ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος

Πηγή: Ἀσκητικά Ὀσίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, σελ. 6

Ἀρχή τῆς ἀρετῆς

Ὁ  φόβος  τοῦ  Θεοῦ  εἶναι ἀρχή τῆς ἀρετῆς, 

ὁ ὁποῖος φόβος, ὡς λέγουσι, 

γεννᾶται ἀπό τήν  π ί σ τ ι ν, καί 

σπείρεται  εἰς  τήν  κ α ρ δ ί α ν  τοῦ  ἀνθρώπου,

ὅταν  ὁ   ν ο ῦ ς  αὐτοῦ, ἀφοῦ  ἀποχωρισθῆ 

ἀπό  τόν  περισπασμόν  τοῦ  κόσμου, καί 

συνάξῃ  τούς  συλλογισμούς  αὐτοῦ, 

τούς  περιπλανωμένους  τῇδε  κἀκεῖσε, 

καταγίνηται  εἰς  τήν  μελέτην 

τῆς  μελλούσης  ἀποκαταστάσεως  τῆς  ψυχῆς.

Διά  νά  βάλλῃ  τις  θ ε μ έ λ ι ο ν   τ ῆ ς   ἀ ρ ε τ ῆ ς, 

δέν  εἶναι  ἄλλο  καλλίτερον, 

παρά τοῦ  ν'  ἀ π ο μ α κ ρ υ ν θ ῇ  ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμοῦ, καί 

νά  δ ι α μ ε ί ν ῃ  εἰς  τόν  νόμον  τοῦ  φωτός, 

ὅστις  εἶναι  αἱ  εὐθεῖαι  καί  ἅγιαι  εὐαγγελικαί  ἐντολαί, 

τάς ὁποίας ὅ ψαλμῳδός Δαβίδ ἐν πνεύματι ἁγίῳ ἐσήμανε καί ἐπωνόμασε.

Πηγή: Ἀσκητικά Ὁσίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, σελ. 1

Θάῤῥος

Ἐνθυμοῦ  τάς πτώσεις τῶν δυνατῶν, καί 

ταπεινώθητι εἰς τάς ἀρετάς σου

ἐνθυμοῦ  τά σκληρά ἁμαρτήματα,

εἰς τά ὁποῖα ἔπεσαν πολλοί ἐκ τῶν παλαιῶν καί μετενόησαν, καί 

τό ὕψος τῆς τιμῆς, τήν ὁποίαν μετά ταῦτα ἠξιώθησαν,

καί θέλεις λάβει θάῤῥος εἰς τήν μετάνοιάν σου.

 Ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος

Ἡ χαρά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος

ΟΤΑΝ ΝΙΩΣΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΟΥ 

ΤΗΝ ΧΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ,

ΟΙ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ,

ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΓΛΥΚΥΤΕΡΕΣ 

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΛΙ.

 Ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος