Ἡ Θεοτόκος προκαθαρίσθηκε γιὰ τὴν Γέννησι τοῦ Χριστοῦ- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

     «Γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παρθένο, 

τῆς ὁποίας ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα καθαρίσθηκε 

ἐκ τῶν προτέρων ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα 

(διότι ἔπρεπε καὶ ἡ γέννησις νὰ τιμηθῆ 

καὶ ἡ παρθενία νὰ προτιμηθῆ), 

παραμένοντας Θεὸς καὶ μετὰ τὴν πρόσληψι 

τῆς ἀνθρώπινης φύσεως».

     «Νὰ πιστεύης ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ προαιώνιος Λόγος, 

αὐτὸς ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὸν Πατέρα ἀχρόνως καὶ ἀσωμάτως, 

αὐτὸς στὶς ἔσχατες μέρες ἔγινε γιὰ σένα καὶ υἱὸς ἀνθρώπου, 

γεννημένος ἀπὸ τὴν Παρθένο Μαρία μὲ τρόπο ἀνέκφραστο 

καὶ χωρὶς ἀκαθαρσία (διότι ὅπου ὁ Θεὸς τίποτε τὸ ἀκάθαρτο καὶ 

ποτὲ δὲν εἶναι ἀκάθαρτο αὐτὸ μὲ τὸ ὁποῖο ἔρχεται ἡ σωτηρία)».

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, Ἁγίου Γρηγορίου 

τοῦ Θεολόγου, σελ. 423

Νεοελληνική ἀπόδοση: Βενέδικτος 

Ἱερομόναχος Ἁγιορείτης 

Θυμήσου καί σύ τόν Θεό, γιά νά εὐφρανθῆς- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ποιά βοήθεια θά βρῶ ὅταν ταλαιπωροῦμαι ἤ ποιά παρηγοριά; 

Σέ ποιόν θά καταφύγω ὅταν στεναχωροῦμαι;

Τήν ἀπάντηση σοῦ τήν δίνει ὁ Δαβίδ, ὁ μεγάλος θεραπευτής, 

ὁ ὁποῖος ἀκόμη καί πονηρά πνεύματα ἐξώρκιζε 

μέ τό Πνεῦμα πού εἶχε μέσα του. Ζητᾶς ἀπό μένα νά μάθης 

σέ ποιόν θά καταφύγης καί δέν τό γνωρίζεις σύ ὁ ἴδιος;

Ποιός εἶναι ἐκεῖνος πού ἐνισχύει τά ἀδύνατα χέρια, 

πού θεραπεύει τά γόνατα πού ἔχουν παραλύσει,

καί ὁδηγεῖ μέσα ἀπό τήν φωτιά καί σώζει μέσα ἀπό τό νερό; 

Δέν σοῦ χρειάζεται, λέγει, στρατός, οὔτε ὅπλα, οὔτε τοξότες, 

οὕτε ἱππεῖς, οὔτε σύμβουλοι, οὔτε φίλοι, οὔτε ἐξωτερική ἐνίσχυσις.

Ἔχεις στήν διάθεσί σου τήν συμμαχία τήν ὁποία ἔχω καί ἐγώ

 καί καθένας πού τήν θέλει. Πρέπει μόνον νά τήν θελήσης καί 

νά τρέξης πρός αὐτήν μέ ὁρμή. Κοντά σου βρίσκεται ἡ παρηγοριά, 

στό στόμα καί στήν καρδιά σου. 

«Θυμήθηκα τόν Θεό», λέγει, καί «εὐφράνθηκα». 

Ὑπάρχει κάτι πιό εὔκολο ἀπό τήν μνήμη; 

Θυμήσου καί σύ τόν Θεό, γιά νά εὐφρανθῆς».

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, Ἁγίου Γρηγορίου 

τοῦ Θεολόγου, σελ. 201 

Νεοελληνική ἀπόδοση: Βενέδικτος 

Ἱερομόναχος Ἁγιορείτης 

Ὁ Θεός καθοδηγεῖ τούς ποιμένες- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

«Αὐτός ἄς μᾶς πιάση ἀπό τό δεξί του τό χέρι καί 

ἄς μᾶς ὁδηγήση στό θέλημά Του, καί 

ἄς δεχθῆ μέ τιμή, αὐτός ὁ ὁποῖος ποιμαίνει τούς ποιμένας 

καί ὁδηγεῖ τούς ὁδηγούς, 

γιά νά ποιμαίνουμε τό ποίμνιό του μέ τρόπο σωστό 

καί ὄχι μέ ἀπειρία, διότι γιά τήν πρώτη περίπτωσι 

εἴμαστε ἄξιοι εὐλογίας, ἐνῶ γιά τήν δεύτερη

 ἀξιοκατάκριτοι, ὅπως ἔχει λεχθῆ παλιά.  

Αὐτός ἄς δώση δύναμι καί ἰσχύ στό λαό του, 

καί ἄς παρουσιάση στόν ἑαυτό του λαμπρή καί 

ἀμόλυντη τήν ποίμνη του καί ἄξια νά εἰσέλθη 

στήν οὐράνια μάνδρα, στήν κατοικία ἐκείνων 

πού εὐφραίνονται, στήν λαμπρότητα τῶν ἁγίων...».

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 
 

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, μετάφραση 

Βενεδίκτου Ἱερομονάχου Ἁγιορείτου, σελ. 662

Ὁ Καλος Ποιμὴν - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Οὔτε καὶ τώρα μᾶς ἔχει ἐγκαταλείψει ὁ Καλός Ποιμήν, 

πού ἔδωσε τὴν ψυχή του γιὰ τὰ πρόβατα, 

ἀλλὰ εἶναι κοντά μας καὶ μᾶς ποιμαίνει καὶ μᾶς ὁδηγεῖ.

Γνωρίζει τὰ δικά του καὶ Τὸν γνωρίζουν καὶ ἐκεῖνα.

Δὲν εἶναι ὁρατὸς σωματικά, 

μᾶς συντροφεύει ὅμως πνευματικά, 

ὑπερασπίζεται τὸ κοπάδι κατὰ τῶν λύκων καὶ 

δὲν ἀφήνει κανέναν νὰ σκαρφαλώση 

ἀπὸ τὸν φράκτη ὡς ληστὴς ἐπίβουλος, 

νὰ παρασύρει μὲ ψεύτικη φωνὴ καὶ

 ν' ἀρπάξη ψυχές 

ποὺ ἔχουν ὀδηγηθεῖ σωστὰ στὴν ἀλήθεια.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, μετάφραση 

Βενεδίκτου Ἱερομονάχου Ἁγιορείτου, σελ. 40

Ἡ Θεοτόκος ὡς μεσίτρια- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Η  ΘΕΟΤΟΚΟΣ

Καί  ὅμως  ὁ  Πέτρος  ὁ  ξακουστός  στέκεται  μακριά, 

σκυφτός,  θλιβερός,  συντετριμμένος.

Σάν  νά  ἔκανε  κάποιο  μεγάλο  κακό  παρακαλεῖ  τόν  Θεό.

Γιατί  θρηνεῖς  Πέτρε,  ἔκανες  κάποιο  κακό, 

ἀλλά  μπορεῖς  συγχώρεσι  νά  λάβης.

Λόγε  Θεοῦ,  Παιδί  μου  ἀγαπημένο, 

συγχώρεσε,  Παιδί  μου,  εἶναι  φυσικό  οἱ  ἄνθρωποι  νά  σφάλλουν, 

ἔσφαλε  καί  ὁ  Πέτρος  φοβούμενος  τόν  ὄχλο.

Ο  ΧΡΙΣΤΟΣ 

Ἥσυχη  πήγαινε  μάννα  Παρθένα, 

τώρα.  Τόν  Πέτρο  συγχωρῶ  ὅπως  θέλεις.

Καί  πρῶτα  ὑπάκουγα  στά  λόγια  σου, 

χάρις  στήν  καλωσύνη  σου  κι  εὐσέβεια.

Ὅ,τι  εἶχα  νά  σοῦ  πῶ  τό  εἶπα  τώρα, 

τραβοῦν  ἄφθονη  τήν  χάρι  μου  τά  δάκρυα

καί  τά  δεσμά  κάθε  ἁμαρτίας  λύνουν.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, Ἁγίου Γρηγορίου 

τοῦ Θεολόγου, σελ. 424

Ἡ ἀσφαλής διδασκαλία - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Εἶναι εὐκολότερο νά γράφη κανείς τήν αλήθεια κατευθείαν στήν ψυχή, 

σάν πάνω σέ κερί τό ὁποῖο ἀκόμη δέν ἔχει χαραχθῆ, 

παρά νά προσπαθῆ νά χαράξει τούς λόγους τῆς εὐσεβείας 

πάνω σέ πονηρές διδασκαλίες καί δόγματα,

διότι τότε συγχέονται μέ τά δεύτερα καί 

ἑναντιώνονται σ' αὐτά τά πρῶτα...

Ὅταν ὅμως πρόκειται γιά τήν ψυχή, 

εἶναι προτιμότερο νά ἔχη νά κάνει κανείς μέ ψυχή 

τήν ὁποία ποτέ δέν ἔχει σημαδέψει πονηρός λόγος, 

οὔτε ἔχουν χαραχθῆ μέσα της βαθιά τά γράμματα τῆς κακίας.

Διότι τότε ὁ εὐσεβής καλλιγράφος θά εἶχε νά κάνη δύο ἐργασίες: 

Πρῶτα νά ἐξαφανίσει τά προηγούμενα γράμματα, καί 

κατόπιν νά ἐγγράψη ἐκεῖνα τά ὁποῖα εἶναι δοκιμασμένα καί 

ἀξίζουν νά διατηρηθοῦν μόνιμα. 

Διότι ἔχουν πολύ μεγάλη σημασία 

καί γιά τά ὑπόλοιπα πάθη καί γιά τόν ἴδιο τόν λόγο

τά σύμβολα καί τά σημάδια τῆς πονηρίας.

Γι '  αὐτό  εἶναι  τόσο  σπουδαῖο  τό  ἔργο  ἐκεῖνων 

οἱ  ὁποῖοι  ἔχουν  ὠς  ἀποστολή  τους 

τήν  διαπαιδαγώγηση  καί  τήν  προστασία  τῆς  ψυχῆς.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, σελ. 272

Τό κείμενο αὐτό τό ἀφιερώνουμε μέ εὐγνωμοσύνη καί μέ υἱκή ἀγάπη 

στούς Πνευματικούς μας πατέρες.

Τό βάπτισμα νικᾶ τόν θάνατο - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

... Μία φύσις εἶναι, ἄμετρη,

ἄκτιστη, ἄχρονη, ἀγαθή, ἐλεύθερη, μέ ἴδιο σεβασμό,

ἕνας Θεός σέ τρία πρόσωπα πού ὁδηγεῖ τόν κόσμο.

Μέ  τό  βάπτισμα  μόλις  φωτισθῶ,

γίνομαι  καί  ἐγώ  νέος  βλαστός  νικώντας  τόν  θάνατο.

Ἡ  τριπλῆ  θεότητα  μέ  γέννησε  φωτοφόρο

κι ὦ καθαρμέ μου ἀγαπητέ, δέν θά σέ ἀρνηθῶ. Ἄν ἦταν

νά κομματιάσω τήν ἔνδοξη θεότητα στήν ὁποία  βαπτίσθηκα,

καλύτερα θά ἦταν...  τρέμω ὅμως τόν κακό λόγο μου νά τελειώσω

ἐλπίζοντας  στό  βάπτισμα  καί  στά  θεϊκά  τά  δῶρα.

Ὅπως ὁλόκληρο μ' ἐξάγνισε, ὁλόκληρο τόν σέβομαι.

Γιά  μένα  σεβαστός  εἶναι  ὁ  Θεός.

 Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, σελ. 172

Ὁ Μέγας Βασίλειος - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ὑπήρξε πολύς καί μέγας, θεία ψυχή, κανόνας ἀρετῆς, 

γενναῖος ἀγωνιστής τῆς ἀλήθειας 

πού ἀναπνέει μόνον τόν εὐσεβή λόγο, ἱκανό νά σώσει ὅλον τόν κόσμο, 

ἀνώτερος ἀπό τό σῶμα,

λαμπρός ἐξαιτίας τῆς δυνάμεως τοῦ λόγου,

θαυμάσιος, ἄριστος, ἐργατική μέλισσα, 

ρήτορας ἀνάμεσα στούς ρήτορες καί φιλόσοφος ἀνάμεσα στούς φιλοσόφους,

θεία καί ἀσύλληπτη ψυχή, περίοπτος καί περιλάλητος φάρος τῆς Ἐκκλησίας,

πυρσός ὅλης τῆς οἰκουμένης, σοφός, παράδειγμα γιά τούς πολλούς, 

εὐγενής καί μαθητής τῆς εἰρήνης, 

γενναία καί μεγαλόφρων ψυχή, καί ὅντως φιλόχριστη,

τέλειος, ψυχή ἀνώτερη ἀπό φιλοφροσύνη καί κολακεία,

κηδεμών καί προστάτης τοῦ συνόλου, φτωχός, ξένος πρός κάθε φιλοδοξία, 

ἀπλός καί ἀνεπιτήδευτος, ἄρτιος, νόμος ἔμψυχος (ζωντανός),

νομοθέτης, σύμβουλος, ὁδηγός, θεολόγος, παρηγορητής, 

παιδαγωγός τῆς νεότητος, οἰκονόμος, προστάτης τῶν χηρῶν,

πατέρας, φίλος, ἀδελφός, γιατρός, θεϊκός.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Πηγή: Παιδαγωγική Ἀνθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 14

Φῶς ὁ Θεός, οἱ ἄγγελοι καί ὁ ἄνθρωπος - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ὁ Θεός εἶναι τό ὕψιστο καί ἀπροσπέλαστο καί ἀνέκφραστο φῶς, 

τό ὁποῖο οὔτε νοῦς μπορεῖ νά κατανοήση, 

οὔτε λόγος νά ἐκφράση καί αὐτό φωτίζει κάθε λογική φύσι.

Αὐτό τό φῶς εἶναι γιά τά νοητά, ὅ,τι εἶναι ὁ ἥλιος γιά τά αἰσθητά.

Ὅσο καθαριζόμαστε, τόσο καί τό φανταζόμαστε.  

Καί ὅσο τό φανταζόμαστε τόσο τό ἀγαπάμε.

Καί ὅσο τό ἀγαπάμε, τόσο τό κατανοοῦμε.

Τό ἴδιο βλέπει καί κατανοεῖ τόν ἐαυτό του, καί λίγο δίνεται στούς ἔξω.

Καί λέγω φῶς, αὐτό πού βλέπουμε στό πρόσωπο 

τοῦ  Πατρός  καί  τοῦ  Υἱοῦ  καί  τοῦ  Ἁγίου  Πνεύματος....  

Ὁ ἄγγελος εἶναι κατώτερο φῶς, 

μία κάποια ἀπορροή ἤ συμμετοχή τοῦ πρώτου φωτός, 

ἡ ὁποία ἔχει τόν φωτισμό ἀπό τό ὅτι στρέφεται πρός ἐκεῖνο· καί 

ὑπηρετεῖ ἐκεῖνο καί δέν γνωρίζω ἄν τό δεύτερο αὐτό φῶς 

μοιράζεται τίς διάφορες ποσότητες τοῦ φωτισμοῦ 

ἀνάλογα μέ τήν προτεραιότητα τῆς θέσεως στήν ὁποία βρίσκεται, 

ἤ ἄν (ἀντίστροφα) λαμβάνη τήν θέσι ἀνάλογα 

μέ τόν βαθμό δεκτικότητας τοῦ φωτισμοῦ τήν ὁποία ἔχει.

Τρίτο φῶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος, 

πρᾶγμα πού ἀντελήφθηκαν καί 

αὐτοί πού βρίσκονται ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, 

διότι ὀνομάζουν τόν ἄνθρωπο φῶς, 

ἐπειδή ἔχουμε μέσα μας τήν δύναμι τοῦ λογικοῦ.  

Καί ἀπό ἐμᾶς τούς ἴδιους πάλι ὀνομάζουν τόν ἄνθρωπο φῶς καί

οἱ πιό θεοειδεῖς, αὐτοί δηλαδή πού πλησιάζουν τόν Θεό περισσότερο.

 Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον, σελ. 867

Ξενιτεία - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Νά ξέρης ὅτι εἶσαι ξένος καί πάροικος σέ ξένη γῆ.

Ἀπό αὐτήν θά σέ ἐπαναφέρει 

ὁ Θεός στήν πατρίδα σου

ἀφοῦ ἀγωνισθῆς γιά λίγο καί 

μέ βραβεῖο μεγαλύτερο ἀπό τούς κόπους σου.

 Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Νεοελληνική ἀπόδοση: Βενέδικτος Ἱερομόναχος Ὰγιορείτης

Πηγή: Γρηγοριανόν Ταμεῖον Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, σελ. 586

Θεωρία καί πρᾶξις- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Καλό πράγμα εἶναι ἡ θεωρία καί ἡ πρᾶξις.

Ἡ θεωρία έπειδή μᾶς ἀνυψώνει ἀπό τά γήινα καί 

μᾶς ὁδηγεῖ στά Ἅγια τῶν Ἁγίων καί 

ἐπαναφέρει τόν νοῦ πρός τήν ἀρχική του φύση,

ἐνῶ ἡ πράξις ἐπειδή ὑποδέχεται καί 

ὑπηρετεῖ  τόν Χριστό καί 

ἀποδεικνύει τήν ἀγάπη μέ τά ἔργα. 

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ἀγάπη καί φόβος- Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ἀρχή σοφίας εἶναι ὁ φόβος τοῡ Κυρίου, 

ἔτσι ὅπως εἶναι τό πρῶτο σπάργανο γιά τό βρέφος.

Καί ἡ σοφία ξεπερνώντας τόν φόβο καί

ἀνεβάζοντας ἐμᾶς στήν ἀγάπη, 

μᾶς κάνει φίλους καί μᾶς μεταβάλλει 

ἀπό δούλους σέ παιδιά τοῦ Θεοῦ.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Βοήθεια ἀπό τόν Θεό - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

ΔΩΣΕ ΧΕΡΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ 

ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΣΥΝΘΛΙΒΟΝΤΑΙ,

ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥ 

ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ 

ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΧΕΙΣ ΑΝΑΓΚΗ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ.

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος