Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου & Ἀειπαρθένου Μαρίας

Θεοτοκίον. Ἦχος πλ. β' . Ἰωάννου Μοναχοῦ.

  Ἀπεστάλη ἐξ οὐρανοῦ Γαβριὴλ ὁ Ἀρχάγγελος,

 εὐαγγελίσασθαι τῇ Παρθένῳ τὴν σύλληψιν· 

καὶ ἐλθὼν εἰς Ναζαρέτ, ἑλογίζετο ἐν ἑαυτῷ, 

τῷ θαῦμα ἐκπληττόμενος· 

ὅτι, Πῶς ὁ ἐν ὑψίστοις ἀκατάληπτος ὤν, 

ἐκ παρθένου τίκτεται! 

ὁ ἔχων θρόνον οὐρανόν, καὶ ὑποπόδιον τὴν γῆν,

ἐν μήτρᾳ χωρεῖται γυναικός! 

ᾧ τὰ Ἑξαπτέρυγα καὶ Πολυόμματα 

ἀτενίσαι οὐ δύνανται, 

λόγῳ μόνῳ ἐκ ταύτης σαρκωθῆναι ηὐδόκησε, 

Θεοῦ ἐστι Λόγος ὁ παρών. 

Τὶ οὖν ἵσταμαι, καὶ οὐ λέγω τῇ Κόρῃ; 

Χαῖρε Κεχαριτωμένη ὁ Κύριος μετὰ σοῦ, 

χαῖρε ἁγνὴ Παρθένε, χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε, 

χαῖρε Μήτηρ τῆς ζωῆς, 

εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου. 

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός 

Πηγή: ἐδῶ  

Δοξολογία ἐπὶ τῇ Ἐθνικὴ ἑορτή

  

ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ Τῌ ΕΘΝΙΚῌ ΕΟΡΤῌ

Ἱερεύς: Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ'
Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ Κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ' αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διὸ (καὶ ἡμεῖς) σὺν αὐτῷ τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.

Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ' ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ
Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε. Ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον· ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε νύμφη ἀνύμφευτε. 

καὶ Δοξολογία

Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ Φῶς...

Ἐλέησον ἡμᾶς, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, δεόμεθά σου, ἐπάκουσον καὶ ἐλέησον.
Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν εὐσεβῶν καὶ Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν , καὶ πάσης τῆς ἐν Χριστῷ ἡμῶν ἀδελφότητος.
Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Ἔθνους καὶ πάσης Ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας ἐν αὐτῷ, τοῦ κατὰ ξηράν, θάλασσαν καὶ ἀέρα φιλοχρίστου ἡμῶν Στρατοῦ, καὶ ὑπέρ τοῦ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν ἐπὶ πλέον συνεργῆσαι καὶ κατευοδῶσαι αὐτοὺς ἐν πᾶσιν.
Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ μακαρίας μνήμης καὶ αἰωνίου ἀναπαύσεως πάντων τῶν ἐν τοῖς ἱεροῖς ἡμῶν ἀγῶσιν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος ἀγωνισαμένων καὶ πεσόντων καὶ ὑπέρ τοῦ συγχωρηθῆναι αὐτοῖς πᾶν πλημμέλημα ἑκούσιόν τε καὶ ἀκούσιον.
Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ διαφυλαχθῆναι τὴν ἁγίαν Ἐκκλησίαν καὶ τὴν πόλιν ταύτην, καὶ πᾶσαν πόλιν καὶ χώραν ἀπὸ ὀργῆς, λοιμοῦ, λιμοῦ, σεισμοῦ, καταποντισμοῦ, πυρός, μαχαίρας, ἐπιδρομῆς ἀλλοφύλων, ἐμφυλίου πολέμου, καὶ αἰφνιδίου θανάτου, ὑπὲρ τὸν ἵλεων, εὐμενῆ καὶ εὐδιάλακτον, γενέσθαι τὸν ἀγαθὸν καὶ φιλάνθρωπον Θεὸν ἡμῶν, τοῦ ἀποστρέψαι καί, διασκεδάσαι πᾶσαν ὀργὴν καὶ νόσον, τὴν καθ' ἡμῶν κινουμένην, καὶ ῥύσασθαι ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐπικειμένης δικαίας αὐτοῦ ἀπειλῆς, καὶ ἐλεῆσαι ἡμᾶς.
Ἔτι δεόμεθα καὶ ὑπὲρ τοῦ εἰσακοῦσαι Κύριον τὸν Θεὸν φωνῆς τῆς δεήσεως ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν, καὶ ἐλεῆσαι ἡμᾶς.
Ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ Θεός, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ἡ ἐλπὶς πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς καὶ τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν, καὶ ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν, Δέσποτα ἐπὶ ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν, καὶ ἐλέησον ἡμᾶς.

Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.
Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ τὰ σύμπαντα τῷ σῷ κράτει συνέχων τῇ θείᾳ σου καὶ πανσθενεῖ βουλῇ κυβερνῶν, ὁ ἑκάστω ἔθνει τὰς ἰδίας ὁροθεσίας θέμενος, τὸ δὲ εὐσεβές ἡμῶν Ἔθνος ἐξαιρέτως εὐεργετήσας, τὴν ἐπίγνωσιν τῆς σῆς ἀληθείας αὐτῷ χαρισάμενος, καὶ πρὸς τὸ φῶς τῆς ἀληθοῦς ἡμῶν θρησκείας καθοδηγήσας, ἐξ αὐτοῦ δὲ μεγάλους τῆς Ἐκκλησίας πατέρας καὶ διδασκάλους ἀναδείξας, καὶ ἐλεύθερον μὲν αὐτὸ ἐπὶ αἰῶνας διατηρήσας τῇ θείᾳ σου χάριτι, δουλωθὲν δὲ στηρίξας καὶ διασώσας καὶ εἰς ἐλεύθερον αὖθις βίον αὐτὸ ἐξαναστήσας, Αὐτός, πανάγιε Δέσποτα, πρόσδεξαι τὰς εὐχαριστηρίους ἡμῶν δεήσεις ἐπὶ τῇ ἀπελευθερώσει καὶ τῇ παλιγγενεσίᾳ αὐτοῦ. Καὶ τὰς μὲν ψυχὰς τῶν ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ἡρωϊκῶς ἀγωνισαμένων καὶ ἐνδόξως ἐν τοῖς ἱεροῖς ἡμῶν ἀγῶσι πεσόντων ἢ ὑπὸ τῶν πολεμίων ἀναιρεθέντων πατέρων καὶ ἀδελφῶν ἡμῶν μετὰ τῶν ἀπ' αἰῶνός σοι εὐαρεστησάντων ἀνάπαυσον. Ἡμᾶς δὲ πάντας ἀξίους τῆς ἐλευθερίας ἀνάδειξον, ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁμονοίᾳ διατήρησον καὶ εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν καὶ σοὶ εὐάρεστον καθοδήγησον, τοὺς πιστοὺς ἄρχοντας ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁμονοίᾳ διατήρησον καὶ λάλησον ἀγαθὰ ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας σου καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ σου. Σὺ γὰρ εἶ ὁ Βασιλεὺς τῆς εἰρήνης καὶ Σωτὴρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, Ἀμήν.

Ἀπόλυσις

Στιχηρὸν Ἰδιόμελον, ψαλλόμενον ὅταν Τυπικὴ διάταξις ἀπαιτήσῃ αυτό. 

Ἦχος πλ. δ'  -  Ἰωάννου Μοναχοῦ

Εὐφραινέσθωσαν οἱ οὐρανοί, καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ· 

ὁ γὰρ τοῦ Πατρὸς συναΐδιος καὶ συνάναρχος καὶ σύνθρονος Υἱός,

 οἶκτον λαβὼν καὶ φιλάνθρωπον ἔλεον, 

ἑαυτόν καθῆκεν εἰς κένωσιν κατ' εὐδοκίαν καὶ βούλησιν Πατρικήν,

 καὶ μήτραν ᾤκησε Παρθενικήν, προαγνισθεῖσαν τῷ Πνεύματι. 

Ὢ τοῦ θαύματος! ὁ Θεὸς ἐν ἀνθρώποις, ὁ ἀχώρητος ἐν μήτρᾳ, 

ὁ ἄχρονος ἐν χρόνῳ, καὶ τὸ παράδοξον, 

ὅτι καὶ ἡ σύλληψις ἄσπορος, καὶ ἡ κένωσις ἄφραστος, 

καὶ τὸ μυστήριον ὅσον! 

Ὁ Θεὸς γὰρ κενοῦται, καὶ σαρκοῦται καὶ πλάττεται,

 Ἀγγέλου πρὸς τὴν Ἁγνήν, τὴν σύλληψιν λέξαντος· 

Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ, ὁ ἔχων τὸ μέγα ἔλεος.

Πηγή: ἐδῶ 

Ὁ Σταυρός - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ἀσπίδα

καὶ ὅπλο καὶ τρόπαιο 

κατὰ τοῦ διαβόλου.

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

Γιά ποιό λόγο ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος; - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

Χριστός ἐτέχθη! Ἀληθῶς ἐτέχθη!

Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά χαρίσει ξανά στόν ἄνθρωπο, ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο τόν προόρισε. Τόν δημιούργησε σύμφωνα μέ τή δική του εἰκόνα· ἐλεύθερο, προορισμένο νά τοῦ μοιάζει, νά εἶναι ὅπως κι ὁ ∆ημιουργός του τέλειος, ἐνάρετος.

Ὁ Θεός λοιπόν, δημιούργησε τόν ἄνθρωπο σέ πλήρη κοινωνία μαζί του. Ἐμεῖς ὅμως, αὐτά τά γνωρίσματα τῆς θείας φύσης, τά ἀλλοιώσαμε καί τά μπερδέψαμε· περάσαμε στή παράταξη τῆς κακίας, μέ ἀποτέλεσμα, νά χάσουμε τήν κοινωνία μέ τό Θεό. Κι ὅταν πιά στερηθήκαμε τή ζωή, πέσαμε στή φθορά τοῦ θανάτου.

Ἐπειδή τώρα ὁ Θεός μᾶς πρόσφερε τό ὕψιστο καί δέν τό διαφυλάξαμε, χρειάστηκε νά κατέβει αὐτός στό χείριστο, δηλαδή στή δική μας ξεπεσμένη φύση. 

Ἔγινε ἄνθρωπος γιά

νά μᾶς ξαναδώσει τήν πρώτη εἰκόνα.

νά μᾶς διδάξει τήν ἐνάρετη ζωή.

νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπ’ τή φθορά καί τό θάνατο.

νά μᾶς ἐπαναφέρει σέ κοινωνία μαζί Του.

νά ἀνοίξει τό δρόμο τῆς δικῆς μας ἀνάστασης.

νά λύσει τά δεσμά τῆς κυριαρχίας τοῦ διαβόλου.

νά μᾶς γεμίσει κουράγιο.

νά μᾶς ἐκπαιδεύσει νά πολεμοῦμε τόν τύραννο, μέ τήν ὑπομονή καί τήν ταπείνωση.

Αὐτά εἶναι τά ἀποτελέσματα τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Ἔσωσε ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀπ’ τή φθορά τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. ∆έν τούς ἀνάγκασε μέ τή βία, νά ἀσκήσουν τήν ἀρετή· τούς δίδαξε νά ἀκολουθήσουν τό δρόμο Του μέ πραότητα, μέ ὑπομονή καί μέ συγχωρητικότητα.

Πρίν γεννηθεῖ ὁ Χριστός, οἱ ἄνθρωποι πού ἁμάρταναν, τιμωροῦνταν μέ θανάσιμα χτυπήματα· κι ὅμως ἐπέμεναν στήν ἁμαρτία, πού τήν εἶχαν θεοποιήσει· τώρα ὅμως, γιά χάρη τῆς ὑπακοῆς τους στό Θεό, δέχονται συνέχεια χτυπήματα· καί γιά χάρη τῆς ἀρετῆς, καταδέχονται νά κακοπαθοῦν καί νά θανατώνονται.

∆όξα σέ σένα Χριστέ, Λόγε τοῦ Θεοῦ καί Σοφία καί ∆ύναμη καί Θεέ Παντοκράτορα. Τί δῶρα ἀντάξια νά σοῦ προσφέρουμε ἐμεῖς οἱ ἄπραγοι, γιά ὅλα ὅσα μᾶς χάρισες;

Ἐσύ ὅλα μᾶς τά ἔχεις δώσει πλούσια. Μόνο ἕνα ζητᾶς ἀπό ἐμᾶς· νά ἀποδεχτοῦμε τή σωτηρία, πού μᾶς πρόσφερες, δίνοντάς μας συγχρόνως καί τή δύναμη νά τήν πετύχουμε.

Σ’ εὐχαριστοῦμε, Ἐσένα πού μᾶς ἔδωσες τήν ὕπαρξη, μά καί μᾶς χάρισες τήν αἰώνια ζωή· Ἐσένα, πού κι ὅταν τή χάσαμε καί τήν ἀρνηθήκαμε, μᾶς ὁδήγησες πίσω σ’ αὐτήν, μέ τήν ἐναθρώπησή Σου, πού καμμιά γλῶσσα δέν τολμᾶ νά ἑρμηνεύσει.

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ ∆αμασκηνός

πηγή

Ἔτσι θὰ γίνῃ καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Λοιπὸν νὰ θεωρήσῃς ὅτι 

τὰ σπέρματα θάπτονται μέσα 

εἰς τὰ αὐλάκια τοῦ χωραφιοῦ, ὡσὰν μέσα εἰς τάφους. 

Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔβαλε 

μέσα εἰς αὐτὰ ρίζας, καλαμιὰν καὶ φύλλα,

 καὶ στάχια καὶ πολὺ λεπτὰ «ἄγανα»; 

Δὲν εἶναι ὁ Δημιουργὸς τοῦ σύμπαντος; 

Δὲν τὰ ἔβαλεν ἡ προσταγὴ αὐτοῦ 

ποὺ τὰ κατεσκεύασεν ὅλα; 

Πίστευε λοιπὸν ὅτι ἔτσι 

θὰ γίνῃ καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν 

μὲ τὴν θείαν θέλησιν καὶ τὸ θεῖον νεῦμα· 

διότι ἡ δύναμις συνεργεῖ μὲ τὴν βούλησιν.

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 569 .

Κείμενον - μετάφρασις- σχόλια: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Πῶς ἀνασταίνονται οἱ νεκροί; - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

Ἀλλὰ θὰ ἐρωτήσῃ κάποιος· 

Πῶς ἀνασταίνονται οἱ νεκροί; 

Ὤ, τί ἀπιστία! Ὤ, τί ἀνοησία! 

Αὐτὸς ποὺ μετέτρεψε μὲ μόνην τὴν θέλησίν του 

τὸ χῶμα εἰς σῶμα, 

αὐτὸς ποὺ ἔδωσε τὴν προσταγὴν 

 

μία μικρὰ σταγόνα τοῦ σπέρματος 

νὰ μεγαλώνῃ μέσα εἰς τὴν μήτραν καὶ 

νὰ δημιουργῇ αὐτὸ τὸ ποικίλον καὶ πολύμορφον 

ὄργανον τοῦ σώματος, 

δὲν θὰ ἀναστήσῃ πάλιν, εὐκολότερα, 

μόνο μὲ τὴν θέλησίν του, 

αὐτὸ ποὺ ἐδημιουργήθη 

καὶ ἔπαθε ἀποσύνθεσιν; 

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 569 .

Κείμενον - μετάφρασις- σχόλια: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Τί ζητάει ἀπὸ ἐμᾶς ὁ Ἰησοῦς Χριστός; - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

Εὖγε, ὧ Χριστέ, Θεοῦ Λόγε καὶ σοφία καὶ δύναμις καὶ Θεὲ παντοκράτορ! 

Τί θὰ ἠμπορούσαμεν νὰ σοῦ ἀνταποδώσωμεν ἐμεῖς οἱ πτωχοὶ δι' ὅλα αὐτά;  

Διότι ὅλα εἶναι ἰδικά σου καὶ ὅμως δὲν ζητεῖς ἀπὸ ἡμᾶς τίποτε παρὰ τὴν σωτηρίαν μας, χαρίζοντας ὁ ἴδιος καὶ αὐτό, καὶ αἰσθανόμενος εὐχαριστίαν δι' αὐτοὺς ποὺ τὸ δέχονται ἀπὸ ἀνέκφραστον ἀγαθότητα· 

ἡ εὐγνωμοσύνη ἀνήκει εἰς ἐσένα, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔχεις δώσει τὴν ὕπαρξιν καὶ μᾶς ἐχάρισες τὴν ἀληθινὴν ὕπαρξιν, καὶ ὅταν ἀπεμακρύνθημεν ἀπὸ αὐτὴν μᾶς ἐπανέφερες εἰς αὐτὴν μὲ τὴν ἀνέκφραστον συγκατάβασίν σου.

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 429 .

Κείμενον - μετάφρασις- σχόλια: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Δι' αὐτὰ ποὺ δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐμᾶς - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

    Ἀπὸ αὐτὰ ἐπίσης ποὺ δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ  ἐμᾶς, ἄλλα, δηλαδὴ αἱ ἀμοιβαὶ τῶν πράξεών μας εἰς τὴν παροῦσαν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ζωήν, ἔχουν τὰς ἀρχάς των, δηλαδὴ τὰς αἰτίας των, εἰς αὐτὰ ποὺ ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐμᾶς, ὅλα ὅμως τὰ ὑπόλοιπα ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὴν θείαν βουλήν.

Ἡ δημιουργία δηλαδὴ ὅλων προῆλθεν ἀπὸ τὸν Θεόν, ἐνῷ ἡ φθορὰ εἰσήχθη μὲ ἀπάτην ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας μας, πρὸς τιμωρίαν καὶ ὠφέλειαν. Διότι ὁ Θεὸς δὲν ἔκαμε τὸν θάνατον καὶ δὲν εὐχαριστεῖται μὲ τὴν καταστροφὴν αὐτῶν ποὺ ἔχουν ζωήν· ἀλλὰ ὁ θάνατος εἰσήχθη μᾶλλον ἐξ αἰτίας τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδὴ ἐξ αἰτίας τῆς παραβάσεως τοῦ Ἀδάμ, ὅπως καὶ αἱ ὑπόλοιποι τιμωρίαι.

Ὅλα δὲ τὰ ὑπόλοιπα πρέπει νὰ τὰ ἀποδώσωμεν εἰς τὸν Θεόν· διότι καὶ ἡ δημιουργία μας εἶναι ἔργον τῆς δημιουργικῆς του δυνάμεως, καὶ ἡ διατήρησίς μας εἶναι ἔργον τῆς δυνάμεώς του μὲ τὴν ὁποίαν μᾶς συντηρεῖ, καὶ ἡ διακυβέρνησις καὶ ἡ σωτηρία μας εἶναι ἔργα τῆς προνοητικῆς του δυνάμεως, καὶ ἡ αἰώνια ἀπόλαυσις τῶν ἀγαθῶν εἶναι ἔργον τῆς ἀγαθότητός του δι' ἐκείνους ποὺ διαφυλάττουν τὸ κατά φύσιν*, διὰ τὸ ὁποῖον καὶ μᾶς ἔπλασε.

 

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 263 .

Κείμενον - μετάφρασις- σχόλια: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.
__________________________________________________________________________________

* Τὸ κατὰ φύσιν· ὸ ὅρος ἀναφέρεται εἰς τὴν φυσικὴν κατάστασιν τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὸποῖος ἐπλάσθη «κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος», «τῇ πρὸς Θεὸν νεύσει θεούμενος (Περὶ Ὀρθ. Πίστεως 2,12), δηλαδὴ μὲ τὴν τάσιν καὶ τὴν ἱκανότητα νὰ γίνῃ «εἶς θεὸς κατὰ χάριν». 

Τῆς κατὰ Σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

Δόξα. Ἦχος δ'. Ἰωάννου Μοναχοῦ.

Εὐθράνθητι Ἱερουσαλήμ καὶ πανηγυρίσατε πάντες, 

οἱ ἀγαπώντες Σιών. 

Σήμερον ὁ χρόνιος ἐλύθη δεσμός,τῆς καταδίκης τοῦ Ἀδάμ·

ὁ Παράδεισος ἡμῖν ἠνεῴχθη, ὁ ὄφις κατηργήθη·

ἣν γὰρ ἠπάτησε πρώην, νῦν ἐθεάσατο,

τοῦ Δημιουργοῦ γενομένην Μητέρα· 

Ὢ βάθος πλούτου, καὶ σοφίας, καὶ γνώσεως Θεοῦ!

ἡ προξενήσασα τὸν θάνατον πάσῃ σαρκί,

τῆς ἁμαρτίας τὸ ὄργανον, σωτηρίας ἀπαρχὴ 

ἐγένετο τῷ κόσμῳ παντί, διὰ τῆς Θεοτόκου·

βρέφος γὰρ τίκτεται ἐξ αὐτῆς, ὁ παντέλειος Θεός·

καὶ διὰ τοῦ τόκου, Παρθενίαν σφραγίζει,

σειρὰς ἁμαρτημάτων, λύων διὰ σπαργάνων·

καὶ διὰ νηπιότητος, τῆς Εὔας θεραπεύει,

τὰς ἐν λύπαις ὠδῖνας. Χορευέτω τοίνυν

πᾶσα ἡ κτίσις καὶ σκιρτάτω·

ἀνακαλέσατε γὰρ αὐτήν, παραγέγονε Χριστός,

καὶ σώσε τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός 

* * *

Καὶ νῦν. Ἦχος ὁ αὐτός. Ἀνατολίου.

Σπηλαίῳ παρώκησας, Χριστέ ὁ Θεός,

φάτνη ὑπεδέξατο, Ποιμένες δὲ καὶ Μάγοι προσεκύνησαν.

Τότε δὴ τῶν Προφητῶν ἐπληροῦτο τὸ κήρυγμα·

καὶ Ἀγγέλων αἱ Δυνάμεις ἐθαύμαζον, 

βοῶσαι καὶ λέγουσαι·

Δόξα τῇ συγκαταβάσει σου, 

μόνε φιλάνθρωπε.

* * *

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ' . ἐκ γ'.

Ἡ γέννησις σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, 

ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως·

ἐν αὐτῇ γὰρ ἡ τῆς ἄστροις λατρεύοντες,

ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, Σὲ προσκυνεῖν,

τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, 

καὶ Σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν. 

Κύριε δόξα σοι. 

Πηγή: Μηναῖον Δεκεμβρίου, σελ. 387

Ἀπόδειξις ὅτι ὑπάρχει Θεός (Δ') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

Ποιὰ δύναμις εἶναι αὐτὴ ποὺ ἔβαλεν εἰς τάξιν τὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπίγεια, ὅσα πετοῦν εἰς τὸν ἀέρα καὶ ὅσα ζοῦν μέσα εἰς τὸ νερό, καὶ κυρίως ὅσα ὑπήρχαν πρὶν ἀπὸ αὐτά, δηλαδὴ τὸν οὐρανό, τὴν γῆν, τὸν ἀέρα καὶ τὸ στοιχεῖον τῆς φωτιᾶς καὶ τοῦ νεροῦ;  Ποῖος τὰ ἀνέμιξε καὶ τὰ ἐμέρισε; Ποιὰ δύναμις τὰ ἔθεσεν εἰς κίνησιν καὶ κατευθύνει τὴν ἀδιάκοπον καὶ ἀνεμπόδιστον κίνησίν των;  

Ἆραγε δὲν εἶναι ὁ δημιουργός των, ὁ ὁποῖος ἔταξεν εἰς ὅλα τὸν προορισμόν των, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖον τὸ κάθε τι κινεῖται καὶ κατευθύνεται; Καὶ ποιὸς εἶναι ὁ δημιουργός των; 

Ἆραγε δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ τὰ ἔχει κατασκευάσει καὶ τὰ ὡδήγησεν εἰς τὴν ὕπαρξιν; Διότι δὲν θὰ ἀποδώσωμεν εἰς τὴν ἀπλῆν τύχην τὴν αὐτὴν δύναμιν. 

Ἄς δεχθῶμεν ὅμως ὅτι ἐδημιουργήθησαν ἀπὸ τὴν ἁπλὴν τύχην· τίνος ἔργον εἶναι ἡ τάξις τοῦ κόσμου; Καὶ αὐτό, ἑὰν φαίνεται ὀρθόν, ἂς τὸ ἀποδώσωμεν εἰς τὴν ἀπλὴν τύχην· τίνος ἔργον εἶναι ἡ διατήρησις καὶ διαφύλαξις του, σύμφωνα μὲ τὸν προορισμὸν διὰ τὸν ὁποῖον ἐξ ἀρχῆς ἐδημιουργήθη; Ἐννοεῖται κάποιου ἄλλου καὶ ὄχι τῆς ἀπλῆς τύχης. Καὶ αὐτὸ τί ἄλλο εἶναι παρὰ ὁ Θεός; (τέλος κεφαλαίου).

 

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 65 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Ἀπόδειξις ὅτι ὑπάρχει Θεός (Γ') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

    Ἀλλὰ καὶ ἡ ἰδία ἡ συνοχὴ καὶ διαφύλαξις καὶ διακυβέρνησις τῆς δημιουργίας μᾶς διδάσκει ὅτι ὑπάρχει Θεός, ποὺ ἐδημιούργησεν αὐτὸ τὸ σύμπαν καὶ τὸ συγκρατεῖ καὶ τὸ διαφυλάττει καὶ αἰωνίως προνοεῖ δι' αὐτό· διότι πῶς θὰ ἧταν δυνατὸν νὰ ἑνωθοῦν μεταξύ των τὰ ἀντίθετα στοιχεῖα τῆς φύσεως (: τὰ ἀρχικὰ στοιχεῖα ἢ «πρῶται ἀρχαί» (πῦρ, ὕδωρ, ἀήρ, γῆ) ἀπὸ τὰ ὁποία κατὰ τοὺς φυσικοὺς φιλοσόφους ἐδημιουργήθησαν τὰ ὄντα), ἐννοῶ τὸ πῦρ καὶ τὸ ὕδωρ, τὸν ἀέρα καὶ τὴν γῆν, διὰ νὰ ἀποτελέσουν μίαν ἁρμονίαν, καὶ πῶς μένουν ἀδιάσπαστα, ἂν δὲν τὰ συμφιλίωνε κάποια πανίσχυρος δύναμις καὶ ἂν δὲν τὰ διαφυλάττῃ αἰωνίως ἀδιάσπαστα;  (... συνεχίζεται).

     

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 65 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Ἀπόδειξις ὅτι ὑπάρχει Θεός (Β') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

Ὅλα τὰ ὄντα ἢ ἔχουν δημιουργηθῆ ἢ εἶναι ἀδημιούργητα. Ἂν βέβαια ἔχουν δημιουργηθῆ, εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ μεταβλητά· διότι ἐκεῖνα τῶν ὁποῖων ἡ ὕπαρξις ἄρχισε μὲ τὴν μεταβολήν, αὐτὰ ὁπωσδήποτε θὰ ὑπόκεινται εἰς τὴν μεταβολὴν ἢ μὲ τὸ νὰ φθείρωνται ἢ μὲ τὸ νὰ μεταβάλλωνται θεληματικά. 

Ἂν ὅμως εἶναι ἀδημιούργητα, κατὰ λογικὴν ἀκολουθίαν εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ἀμετάβλητα· διότι αὐτὰ ποὺ ἔχουν ἀντίθετον κατάστασιν ὑπάρξεως, αὐτὰ ἔχουν καὶ ἀντίθετον τρόπον ὑπάρξεως, δηλαδὴ ἀντιθέτους ἰδιότητας. Ποιὸς λοιπὸν δὲν θὰ συμφωνήσῃ ὅτι ὅλα τὰ ὄντα, ὅσα ὑποπίπτουν εἰς τὰς αἰσθήσεις μας, ἀκόμη καὶ οἱ ἄγγελοι, μεταβάλλονται καὶ διαφοροποιοῦνται καὶ κινοῦνται πρὸς διαφόρους κατευθύνσεις; 

Δηλαδὴ τὰ νοητὰ ὄντα, ἐννοῶ τοὺς ἀγγέλους, τὰς ψυχὰς καὶ τοὺς δαίμονας, μεταβάλλονται καὶ διαφοροποιοῦνται καὶ κινοῦνται θεληματικὰ πρὸς τὴν πρόοδον εἰς τὸ καλὸν καὶ πρὸς τὴν ἀπομάκρυνσιν ἀπὸ τὸ καλόν, ἡ ὁποία ἄλλοτε αὐξάνει καὶ ἄλλοτε ἐλαττώνεται, ἐνῶ τὰ ὑπόλοιπα ὄντα μεταβάλλονται μὲ τὸ ὅτι γεννῶνται καὶ φθείρονται, αὐξάνονται καὶ ἐλαττώνονται καὶ μεταβάλλουν τὴν ποιότητά των καὶ κινοῦνται εἰς τὸν χῶρον. 

Δι' αὐτό, ἐπειδὴ εἶναι μεταβλητά, ὁπωσδήποτε καὶ ἔχουν δημιουργηθῆ. Ἂν ὅμως ἔχουν δημιουργηθῆ, ὁπωσδήποτε ἐδημιουργήθησαν ἀπὸ κάποιον. Καὶ πρέπει ὁ δημιουργὸς νὰ εἶναι ἀδημιούργητος· διότι ἂν ἐδημιουργήθη καὶ ἐκεῖνος, ὁπωσδήποτε ἐδημιουργήθη ἀπὸ κάποιον, καὶ θὰ προχωρήσωμεν ἔτσι, ἕως ὅτου νὰ καταλήξωμεν εἰς ἕνα ὂν ἀδημιούργητον. Ἐπειδὴ λοιπὸν εἶναι ὁ δημιουργὸς ἀδημιούργητος, εἶναι ὁπωσδήποτε καὶ ἀμετάβλητος. Καὶ αὐτὸ τὸ ἀδημιούργητον τί ἄλλο θὰ εἶναι παρὰ ὁ Θεός; (... συνεχίζεται).

     

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 63-65 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Ἀπόδειξις ὅτι ὑπάρχει Θεός (Α') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

      Δὲν ἀμφισβητοῦν λοιπὸν ὅτι ὑπάρχει Θεὸς αὐτοὶ ποὺ δέχονται τὰς Ἁγίας Γραφάς, ἐννοῶ τὴν Παλαιὰν καὶ τὴν Καινὴν Διαθήκην, οὔτε ἀμφισβητοῦν τὴν ὕπαρξιν τοῦ Θεοῦ οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς Ἕλληνας συγγραφεῖς· διότι, ὅπως εἴπαμεν, ἡ γνῶσις τῆς ὺπάρξεως τοῦ Θεοῦ ἔχει σπαρῆ μέσα μας ἐκ φύσεως.

Ἐπειδὴ ὅμως ἡ κακία τοῦ πονηροῦ ἀπέκτησε τόσο μεγάλην ἐπιρροὴν εἰς τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κατακρημνίσῃ ἀκόμη μερικοὺς εἰς τὸ πλέον παράλογον καὶ χειρότερον ἀπὸ ὅλα τὰ κακὰ βάραθρον τῆς ἀπωλείας, δηλαδὴ εἰς τὸ νὰ ἰσχυρίζωνται ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεὸς - αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων τὴν ἀφροσύνην παρουσιάζοντας ὁ ἱεροφάντης (:αὐτὸς ποὺ φανερώνει τὰ ἱερὰ πράγματα) Δαυῒδ ἔλεγε: «Εἶπεν ἄφρων ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 13,1) - οἱ μαθηταὶ λοιπὸν τοῦ Κυρίου καὶ ἀπόστολοι, ἀφοῦ ἔγιναν σοφοὶ ἀπὸ τὸ Πανάγιον Πνεῦμα καὶ ἄρχισαν νὰ κάνουν θαύματα μὲ τὴν δύναμιν καὶ τὴν χάριν του, αἰχμαλώτισαν τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν σαγήνην τῶν θαυμάτων καὶ τοὺς ἀνέσυραν εἰς τὸ φῶς τῆς θεογνωσίας ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ἀγνοίας. 

Ὁμοίως καὶ αὐτοὶ ποὺ τοὺς διεδέχθησαν εἰς τὴν χάριν καὶ εἰς τὸ ἀξίωμα, ποιμένες καὶ διδάσκαλοι, ἀφοῦ ἐδέχθησαν τὴν φωτιστικὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μέ τήν δύναμιν τῶν θαυμάτων καὶ μὲ τοὺς λόγους τῆς χάριτος ἐφώτιζαν τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἦταν εἰς τὸ σκότος τῆς ἀγνοίας καὶ ἐπανέφεραν εἰς τήν ἀλήθειαν αὐτοὺς ποὺ ἦταν εἰς τὴν πλάνην.

Ἐμεῖς ὅμως, οἱ ὁποῖοι οὔτε τὸ χάρισμα τῶν θαυμάτων ἐλάβαμεν, οὔτε τὸ χάρισμα τῆς διδασκαλίας (διότι ἔχομεν κάνει τοὺς ἑαυτούς μας ἀναξίους ἐξ αἰτίας τῆς προσηλώσεώς μας εἰς τὰς ἡδονάς), ἂς ἀναπτύξωμεν ὀλίγα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ μᾶς ἔχουν παραδώσει οἱ ἑρμηνευταὶ τῆς θείας χάριτος διὰ τὸ θέμα αὐτό, ἀφοῦ ζητήσωμεν τὴν βοήθειαν τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.  (...συνεχίζεται).
 

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 61-63 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Περί τοῦ Θεοῦ (Γ') - Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

        Ποιὰ εἶναι ὅμως ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ ἢ πῶς εἶναι πανταχοῦ παρὼν ἢ πῶς ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Θεὸς ἐκένωσε τὸν ἑαυτόν του καὶ ἔγινεν ἄνθρωπος ἐκ τῶν αἱμάτων τῆς Παρθένου, ἀφοῦ ἐκυοφορήθη μὲ ἄλλον ὑπερφυσικὸν τρόπον, ἢ πῶς εἶχε βαδίσει ἐπάνω στὰ νερά, χωρὶς νὰ βραχοῦν τὰ πόδια του, καὶ ἀγνοοῦμεν καὶ ἀδυνατοῦμεν νὰ ἐξηγήσωμεν. 

Λοιπὸν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἴπωμεν διὰ τὸν Θεὸν ἢ νὰ ἐννοήσωμεν κάτι τελείως διαφορετικὸν ἀπὸ αὐτὰ ποὺ μᾶς ἔχουν ἀποκαλυφθῆ μὲ πνεῦμα Θεοῦ ἀπὸ τοὺς θείους συγγραφεῖς τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀπὸ αὐτὰ δηλαδὴ ποὺ ἔχουν κηρυχθῆ καὶ ἔχουν ἀποκαλυφθῆ. (τέλος κεφαλαίου).

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 61 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Περὶ τοῦ Θεοῦ (B') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

       Καὶ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, δηλαδὴ μία οὐσία, καὶ ὅτι ἀποκαλύπτεται καὶ ὑπάρχει εἰς τὰ τρία πρόσωπα, ἐννοῶ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα· 

καὶ ὅτι ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι καθ' ὅλα ἕν καὶ τὸ αὐτό, διαφέρουν μόνον κατὰ τὴν ἀγεννησίαν καὶ κατὰ τὴν γέννησιν καὶ κατὰ τὴν ἐκπόρευσιν· 

καὶ ὅτι ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ Θεός, ἀπὸ τὴν εὐσπλαχνίαν καὶ τὴν συμπάθειάν του, μὲ τὴν ἀγαθὴν ἀπόφασιν τοῦ Πατρὸς καὶ τὴν σύμπραξιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἀφοῦ συνελήφθη ἀσπόρως διὰ τὴν σωτηρίαν μας, ἐγεννήθη διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπὸ τὴν ἁγίαν Παρθένον καὶ Θεοτόκον Μαρίαν, χωρὶς νὰ τὴν φθείρῃ, καὶ ἔγινεν ἀπὸ αὐτὴν τέλειος ἄνθρωπος· 

καὶ ὁ ἴδιος εἶναι συγχρόνως τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος καὶ ἔχει δύο φύσεις, τὴν θείαν καὶ τὴν ἀνθρωπίνην, καὶ ὑπάρχει μὲ δύο λογικὰς φύσεις, ποὺ ἔχουν θέλησιν καὶ ἐνέργειαν καὶ ἐλευθερίαν, καὶ μὲ ἕνα λόγον, μὲ δύο φύσεις ποὺ εἶναι τέλειαι ὡς πρὸς τὰ γνωρίσματα ποὺ ἁρμόζουν εἰς τὴν καθεμίαν, ἐννοῶ δηλαδὴ τὴν θείαν καὶ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, ποὺ ἀποτελοῦν ὅμως μίαν σύνθετον ὑπόστασιν·

καὶ ὅτι ἐπείνασε καὶ ἐδίψασε καὶ ἐκοπίασε καὶ ἐσταυρώθη καὶ κατεδέχθη νὰ δοκιμάσῃ τὸν θάνατον καὶ τὴν τριήμερον ταφήν, καὶ ἀνῆλθεν εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀπὸ τοὺς ὁποίους μᾶς ἐπεσκέφθη καὶ θὰ παρουσιασθῇ πάλιν εἰς τὸν ἔσχατον καιρόν, καὶ ἡ θεία Γραφὴ τὸ μαρτυρεῖ καὶ ὅλον τὸ πλῆθος τῶν ἁγίων. (... συνεχίζεται).

  

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 57-58 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Περὶ τοῦ Θεοῦ (Α') - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

Α' (2) 2. Δι' αὐτὰ ποὺ εἶναι δυνατὸν νὰ λεχθοῦν καὶ διὰ τὰ ἀνέκφραστα καὶ διὰ τὰ γνωστὰ καὶ διὰ τὰ ἄγνωστα

     Εἶναι ἀνάγκη νὰ γνωρίζῃ καλὰ αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ὁμιλῇ ἢ νὰ ἀκούῃ διὰ τὸν Θεὸν, ὅτι οὔτε ὅλα εἶναι ἀνέκφραστα, οὔτε ὅλα εἶναι δυνατὸν νὰ λεχθοῦν, καὶ αὐτὰ ποὺ ἀναφέρονται εἰς τὴν θεολογίαν καὶ αὐτὰ ποὺ ἀναφέρονται εἰς τὴν οἱκονομίαν (:τὸ προαιώνιον σχέδιον τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου)· οὔτε ὅλα εἶναι ἄγνωστα, οὔτε ὅλα εἶναι γνωστά· καὶ ἄλλο εἶναι τὸ γνωστὸν καὶ ἄλλο αὐτὸ ποὺ εἶναι δυνατὸν να λεχθῇ, ὅπως ἀκριβῶς ἄλλο εἶναι τὸ νὰ ὁμιλῇ κανεὶς καὶ ἄλλο τὸ νὰ γνωρίζῃ κάτι. 

Πολλὰ λοιπὸν ἀπ' αὐτὰ ποὺ ἀντιλαμβανόμεθα μὲ τὸν νοῦν μας ἀτελῶς διὰ τὸν Θεὸν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ διατυπώσωμεν καταλλήλως, ἀλλὰ ἀναγκαζόμεθα νὰ ἀποδίδωμεν εἰς ἐκεῖνα ποὺ εἶναι πέραν ἀπὸ ἐμᾶς αὐτὰ ποὺ ἀναφέρονται εἰς ἐμᾶς· ὅπως ἀκριβῶς ἀποδίδομεν εἰς τὸν Θεὸν τὸν ὕπνον καὶ τὴν ὀργὴν καὶ τὴν ἀδιαφορίαν καὶ τὰ χέρια καὶ τὰ πόδια καὶ τὰ ὅμοια.

      Ὅτι βέβαια ὑπάρχει Θεὸς χωρὶς ἀρχὴν καὶ χωρὶς τέλος, αἰώνιος καὶ παντοτινός, ἀδημιούργητος, ἀμετάβλητος, ἀναλλοίωτος, ἀπλοῦς, ἀσύνθετος, ἀσώματος, ἀόρατος, ἀψηλάφητος, ἀπερίγραπτος, ἄπειρος, ἀκατανόητος, ἀπεριόριστος, ἀκατάληπτος, ἀγαθός, δίκαιος, δημιουργὸς ὅλης τῆς κτίσεως, παντοδύναμος, παντοκράτωρ, παντεπόπτης, προνοητὴς ὅλων, ἐξουσιαστής, κριτής, καὶ τὸ γνωρίζομεν καὶ τὸ ὁμολογοῦμεν. (... συνεχίζεται).    

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ. 57-58 .

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Ἔκδοσις ἀκριβῆς τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως - Ὁσίου Ἀββᾶ Ἰωάννου Πρεσβυτέρου - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ ΔαμασκηνὸςΔαμασκηνοῦ

       Α' (1) 1. Τὸ θεῖον εἶναι ἀκατάληπτον καὶ ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐρευνᾷ κανεὶς καὶ νὰ περιεργάζεται αὐτὰ ποὺ δὲν ἔχουν παραδοθῆ εἰς ἐμᾶς ἀπὸ τοὺς ἁγίους προφήτας καὶ ἀποστόλους καὶ εὐαγγελιστάς. 

       «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε. Ὁ μονογενὴς Υἱὸς ὁ ὢν ἐν τοῖς κόλποις του Πατρὸς αὐτὸς ἐξηγήσατο»(Ἰωάν, 1,18). Λοιπὸν τὸ θεῖον εἶναι ἀνέκφραστον καὶ ἀκατάληπτον. «Οὐδεὶς γὰρ ἐπιγινώσκει τὸν Πατέρα, εἰ μὴ ὁ Υἱός, οὐδὲ τὸν Υἱόν, εἰ μὴ ὁ Πατήρ» (Ματθ. 11,27). Καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔτσι γνωρίζει τὰ τοῦ Θεοῦ, ὅπως γνωρίζει τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν μέσα εἰς τὸν ἄνθρωπον (Πρβλ. Α' Κορ. 2,11).

Καὶ μετὰ τὴν πρώτην καὶ μακαρίαν φύσιν (Ἐδῶ «πρώτη καὶ μακαρία φύσις» ὀνομάζεται τὸ Ἅγιον Πνεῦμα) κανεὶς ποτὲ δὲν ἐγνώρισε τὸν Θεὸν παρὰ μόνον ἐκεῖνος εἰς τὸν ὁποῖον ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψεν, ὄχι μόνον κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ οὔτε καὶ μία ἀπὸ τὰς ὑπερκοσμίους ἀγγελικὰς δυνάμεις, καὶ ἀπὸ αὐτά, λέγω, τὰ Χερουβίμ καὶ τὰ Σεραφίμ.

        Ἀλλὰ ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἐγκατέλειψεν εἰς τελείαν ἄγνοιαν· διότι ἡ γνῶσις ὅτι ὑπάρχει Θεὸς ἔχει σπαρῆ ἐκ φύσεως εἰς ὅλους μας ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Θεόν. Ἀκόμη καὶ ἡ ἴδια ἡ δημιουργία καὶ ἡ συνοχὴ καὶ ἡ διακυβέρνησίς της, διακηρύσσουν τὸ μεγαλεῖον τῆς θείας φύσεως (Πρβλ. Σοφ. Σολ. 13,5). Καὶ κατ' ἀρχὴν μὲ τὸν νόμον καὶ τοὺς προφήτας, κατόπιν ὅμως μὲ τὸν μονογενῆ Υἱὸν του, τὸν Κύριον καὶ Θεὸν καὶ Σωτῆρα μας Ἰησοῦν Χριστόν, ἐφανέρωσε τὴν γνῶσιν τοῦ ἑαυτοῦ του ἀνάλογα μὲ τὴν δυνατότητα μας νὰ τὴν πλησιάσωμεν.

      Ὅλα λοιπὸν ὅσα μᾶς ἔχουν παραδοθῆ μὲ τὸν νόμον καὶ τοὺς προφήτας καὶ τοὺς ἀποστόλους καὶ τοὺς εὐαγγελιστὰς τὰ δεχόμεθα καὶ τὰ γνωρίζομεν καὶ τὰ σεβόμεθα καὶ δὲν ζητοῦμεν τίποτε πέρα αὐτῶν· διότι ὁ Θεὸς ποὺ εἶναι ἀγαθὸς μᾶς παρέχει ὅλα τὰ ἀγαθά, χωρὶς να ὑπόκειται οὔτε εἰς τὸν φθόνον, οὔτε εἰς κάποιον πάθος· εἶναι δηλαδὴ ὁ φθόνος μακρὰν τῆς θείας φύσεως, ἡ ὁποία εἶναι ἀπαθὴς καὶ μόνη ἀγαθή. 

Ἐπειδὴ λοιπὸν γνωρίζει τὰ πάντα καὶ προνοεῖ διὰ τὸ συμφέρον τοῦ καθενός, ἀπεκάλυψεν αὐτὸ ποὺ μᾶς συνέφερε νὰ γνωρίσωμεν, ἐνῷ αὐτὸ ποὺ δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἐννοήσωμεν τὸ ἐφύλαξε μυστικόν. 

Ἄς ἀρκεσθῶμεν ἐμεῖς καὶ ἂς μείνωμεν σταθεροὶ εἰς αὐτά, χωρὶς νὰ μετακινῶμεν τὰ αἰώνια σύνορα καὶ χωρὶς νὰ παραβαίνωμεν τὴν θείαν παράδοσιν (Πρβλ. Παρ. 22,28).

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας,σελ .55-57.

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.

Διὰ τὴν λύπην - Ὅσιος Ἰωάννης ὸ Δαμασκηνὸς

Τέσσαρα εἶναι τὰ εἴδη τῆς λύπης·

ἡ κατάθλιψις, ἡ στενοχωρία, ὁ φθόνος, ἡ συμπάθεια.

Λοιπὸν κατάθλιψις εἶναι ἡ λύπη 

ποὺ μᾶς ἀφαιρεῖ τὴν φωνήν, 

στενοχωρία εἶναι ἡ λύπη 

ποὺ βαρύνει τὴν ψυχὴν, 

φθόνος εἶναι ἡ λύπη 

διὰ τὴν ξένην εὐτυχίαν, καὶ 

συμπάθεια εἶναι ἡ λύπη 

διὰ τὴν ξένην δυστυχίαν.

Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς

Πηγή: Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ, Δογματικά Α', Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, 

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Κωνσταντῖνος Γ. Φραντζόλας, Φιλόλογος.